Page 11 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 2. Ünite

Canlılarda Enerji 2.
Dönüşümleri
Ünite

2.2.1. Işığa Bağımlı Reaksiyonlar
Işığa bağımlı reaksiyonlar, kloroplastların granalarında gerçekleşir. Fotosentezde besin sentezlenebilmesi için ATP
üretilmesi gerekir. Klorofilin ışığı soğurarak enerji kazanmasıyla ATP sentezi gerçekleşir. Işığı soğuran ve kimyasal
enerjiye dönüştürülmesini sağlayan birimlere fotosistem denir. Fotosistemler tilakoit zarda bulunur. Fotosistemde
bulunan klorofil molekülünün ışık enerjisini soğurmasıyla elektronlar serbest kalır. Serbest kalan bu elektronu tu-
tabilecek bir sistem gereklidir. Bu sistem, kloroplastlardaki granumda bulunan elektron taşıma sistemi (ETS)’dir.
Klorofilden ayrılan elektronlar, indirgenme (redüksiyon) ve yükseltgenme (oksidasyon) kurallarına göre ETS’yi oluş-
turan bir molekülden diğer moleküle doğru aktarılır. Bu aktarım sırasında elektronun kaybettiği enerji ile ATP üretilir
(fotofosforilasyon).
Işık enerjisi yardımıyla su moleküllerinin elektron (e ), proton (H ) ve O ’e ayrışması olayına fotoliz denir. Açığa
+
-
2
çıkan hidrojenler ve elektronlar NADP+ (Nikotinamid Adenin Dinükleotit Fosfat) molekülüne aktarılır ve NADPH
molekülü üretilir (Görsel 2.10).
Fotoliz denklemi
Enzim
H O 2e + 2H + ½ O
+
-
2 2

Sonuç olarak; fotosentezin ışığa bağımlı reaksiyonlarında, ışıktan bağımsız reaksiyonlarında kullanılmak üzere
ATP ve NADPH üretilir. Yan ürün olarak da suyun fotolizi sonucu oluşan O atmosfere verilir.
2

2e - Elektron taşıma sistemi
(ETS)
2e - ATP ETS ile ATP’nin
üretilmesi
2e nin 2e -
- ‘
klorofilden 2e -
Işık enerjisi ayrılması NADP +
NADPH
Fotosistem +
(Klorofil) H
2e -
H O + +
2 H + H

1/2 O
2

Görsel 2.10: Fotosentezin ışığa bağımlı reaksiyonları

SIRA SİZDE

Tropikal ormanların tabanındaki bitkilerin az gelişmesinin sebebi nedir?
Yazınız.
.........................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................

73