Page 15 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 2. Ünite

Canlılarda Enerji 2.
Dönüşümleri
Ünite

b) Işığın Dalga Boyu
Işığın dalga boyu da fotosentezin hızına etki eden önemli faktörlerden biridir. Fotosentez hızı kırmızı ve mor ışıkta
en yüksek değerde iken yeşil ışıkta en düşük değerdedir. Çünkü klorofil molekülü en çok kırmızı ve mor dalga boyla-
rındaki ışığı soğurur. Yeşil ışığın ise çoğunu yansıtır (Grafik 2.2).

Fotosentez hızı

Işığın dalga boyu (nm)
380 nm 750 nm

Grafik 2.2: Işığın dalga boyunun fotosentez hızına etkisi

Işığın dalga boyunun fotosentez hızını nasıl etkilediğini, Alman botanikçi
Theodor Wilhelm Engelmann (Görsel 2.16) 1883 yılında gerçekleştirdiği de-
neyle göstermiştir. Engelmann, bu deneyinde oksijenli solunum yapan bakteriler
(aerob) ile ipliksi bir alg kullanmıştır. Engelmann; ışığı prizmadan geçirerek elde
ettiği kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor ışıkları ipliksi alg üzerine düşür-
müştür. Deney sonucunda mor, mavi ve kırmızı ışıkların alg üzerine düştüğü böl-
gelerde oksijenli solunum yapan bakterilerin daha fazla toplandığı görülmüştür.
Bakterilerin toplanması, fotosentezin bu bölgelerde daha hızlı gerçekleştiğini,
dolayısıyla daha fazla oksijen üretildiğini göstermiştir. Yeşil ışığın düştüğü bölge
ise bakterilerin en az bulunduğu yerdir. Çünkü algler, yeşil ışığın çok az bölümü-
nü soğurur. Bu nedenle bu bölgede fotosentez hızı daha düşük olur (Görsel 2.17).
Görsel 2.16: Theodor Wilhelm
Engelmann
Işık
Prizma

Aerobik İpliksi
bakteriler alg

400 450 500 550 600 650 700
Dalga boyu (nm)
Görsel 2.17: Fotosentez hızının ışığın dalga boyuna bağlı olarak değişimi (Engelmann deneyi)

77