Page 19 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 2. Ünite

Canlılarda Enerji 2.
Dönüşümleri
Ünite

Tarımsal Ürün Miktarını Artırmada Yapay Işıklandırma Uygulamaları
Işık, insan ve diğer canlıların hayatında her zaman çok önemli bir yer tutmuştur. En büyük ışık kaynağı olan güne-
şin battığı ya da ışınlarının daha az geldiği zamanlarda yapay aydınlatma gündeme gelmiştir. Bu amaçla teknolojiler
geliştirilmiştir. LED tipi aydınlatma araçları da bu amaca yönelik yapılan çalışmaların bir ürünüdür.
Kış aylarında ışık seviyesinin yetersiz olması, bitkilerin büyümesini ve gelişimini olumsuz etkilemektedir. Bu
nedenle bitkinin büyümesi ve gelişimi açısından yapay aydınlatma sistemleri, seraların önemli bir bileşeni olarak
kullanılmaktadır. Sera içerisindeki ışık seviyesini; güneş ışığının gelme açısı, gün uzunluğu, güneşlenme süresi, bu-
lutluluk, yapısal gölgelenme, bitki yoğunluğu, örtü malzemesi ve kirlilik gibi birçok faktör düşürmektedir. Ortalama
güneşlenme süresi 4,5 saatten az olan bölgelerde yapay aydınlatma uygulaması iyi sonuçlar verir.
Bitkisel üretimde yapay ışık kaynaklarının kullanımı, güneş ışığına destek amaçlıdır. Bitkide güneş ışığına tepki
vermesini tetiklemek amacıyla kullanılmaktadır. Tamamen yapay aydınlatmaya dayalı uygulamalar bitki yetiştirme
kabinleri veya dolaplarında kullanılmaktadır. Bu ortamlar ışıkla birlikte diğer tüm çevresel etmenlerin de kontrol al-
tında tutulduğu, özel amaçlı tohum ya da bitki üretiminin yapıldığı yerlerdir.

ARAŞTIRINIZ

Tarımda ürün miktarını artırmak için yapay ışığın kullanılmasının etkilerini, ülkemizdeki ve dünyadaki uygulama
alanlarını araştırınız. Bilgilerinizi sınıfta paylaşınız.

Okuma Parçası

AKARYAKIT ÜRETEN BIYONIK YAPRAK
Bitkiler, fotosentez yaparak güneş enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürür. Laboratuvar ortamında güneş ışığının

kullanılmasıyla hidrokarbonların (karbondan ve hidrojenden oluşan bileşiklerin) sentezlenmesine yapay fotosentez
denir. Günümüzde pek çok araştırma grubu, verimli bir şekilde yapay fotosentez yapabilmek için bilimsel çalışmalar

yapıyor. Bu konuyla ilgili önemli bir makale, yakın zamanlarda Science’ta (Sayns) yayımlandı. Harvard Üniversite-
si’nde çalışan Dr. C. Liu (Liu) ve arkadaşları, Prof. P. A. Silver (Silvır) ve Prof. D. G. Nocera (Nosera) önderliğinde

yaptıkları çalışmalar sonucunda güneş ışığını kullanarak akaryakıt üreten bir sistem geliştirdiler. Araştırmacılar tara-
fından geliştirilen ve biyonik yaprak 2,0 olarak adlandırılan sistemde güneş ışığının kullanılmasıyla su molekülleri ay-

rıştırılıyor ve elde edilen hidrojen, bakteriler tarafından akaryakıta dönüştürülüyor. Sistemin verimliliği %10 civarında
ve bu değer, hızlı büyüyen bitkilerin fotosentez verimliliğinin yaklaşık on katı. Gelecekte verimliliği daha da artırmak

mümkün olabilir. Ancak şu an bile sistemin verimliliği ticari uygulamalar için yeterli.
Mahir E. Ocak
Bilim ve Teknik Ağustos 2016 04_11_haberler_agustos_2016.indd7
http://bilimteknik.tubitak.gov.tr/pdf/agustos-2016
(Düzenlenmiştir.)

81