Page 14 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 3.Ünite

Serbest yaşayan kamçılılara Euglena viridis (Öglena viridis) adlı canlı örnek verilebilir (Görsel 3.16). Bu
canlının hücre çeperi yoktur. Bir ya da iki kamçı bulundurur. Dış kısmında pelikula denilen koruyucu bir kılıf
taşır. Kamçı yardımıyla aktif olarak hareket eder. Kamçısının kök kısmında göz lekesi olarak bilinen ışığa du-
yarlı bir yapı bulunur. Bu canlı klorofil pigmenti içerdiği için kendi besinini üretebilir. Ancak gerekli durumlarda
dışarıdan hazır besin de alabilir.

Kamçı
Göz lekesi

Mitokondri
Çekirdek

Kontraktil
koful
Golgi aygıtı

Pelikula
Kloroplastlar

Görsel 3.16: Öglena ve kısımları

Parazit yaşayan kamçılı türlerden Trypanosoma gambiense (Tiripanazoma gambienze) çeçe sineği tarafın-
dan taşınır (Görsel 3.17). Bu sineğin insanı ısırması, sinir sisteminde hasara neden olur ve ölümcül olan uyku
hastalığı ortaya çıkar.

Kamçı
Hücre zarı

Çekirdek

Görsel 3.17: İnsanda uyku hastalığına sebep olan Trypanosoma gambiense

Kök ayaklı grubundaki canlılar, yalancı ayaklar [pseudopod (püsoudopot)] yardımıyla hareket eder. En iyi
bilinen örneği amiptir (Görsel 3.18). Amipin belirgin bir hücre şekli yoktur ve sürekli şekil değiştirir. Amipler
hareket edebilmek için hücre yüzeyinden geçici sitoplazmik uzantılar çıkarır. Bu şekilde hareket ederken aynı
zamanda besinlerini de yakalar. Amiplerin bazı türleri, insanın ve birçok hayvanın sindirim sisteminde parazit
yaşar. Örneğin Entamoeba histolytica (Entamoeba histolitika) insan kalın bağırsağında parazit olarak yaşayan ve
amipli dizanteriye sebep olan kök ayaklı bir canlıdır.

Sitoplazma

Kontraktil koful Besin kofulları

Çekirdek

Hücre zarı
Yalancı ayak

Görsel 3.18: Amip ve amipin kısımları
128