Page 10 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 3.Ünite

3.2. Canlı Âlemleri ve Özellikleri

3.2.1. Canlıların Sınıflandırılmasında Kullanılan Âlemlerin Genel Özellikleri

Canlıların sınıflandırılması ile bilimsel bilgilerin sınanması, düzeltilmesi arasında sıkı bir ilişki vardır. Bi-
limsel bilginin her geçen gün yenilenmesi sınıflandırma esaslarını da değiştirmektedir. Örneğin arkeler daha
önce bakteriler aleminin içerisinde yer almaktaydı. Fakat yapılan bilimsel çalışmalar, arkelerin bakterilerden
farklı özelliklere sahip olduğunu ve farklı bir alem olarak değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.

Genel özelliklerine göre canlılar âlemi; bakteriler, arkeler, protistler, bitkiler, mantarlar ve hayvanlar olmak
üzere altı grupta sınıflandırılmaktadır.

Canlılar Âlemi

Bakteriler Hayvanlar

Arkeler Mantarlar

Bitkiler

Protistler

Bakteriler Âlemi

Bakteriler âlemi, prokaryot yapıdaki tek hücreli canlı türlerinin oluşturduğu bir âlemdir. Yeryüzünde her
türlü ortamda yaşayabilen bakteri türü mevcuttur. Farklı bakteri türleri tatlı, tuzlu ve sıcak suda; toprakta hatta
buzullarda bile yaşayabilir. Şekil ve büyüklük bakımından bakteri türleri arasında büyük bir çeşitlilik vardır.

Bakterilerin hücre yapısı dıştan içe doğru; hücre duvarı, hücre zarı ve sitoplazmadan oluşur. (Görsel 3.10).
Bakterilerdeki hücre duvarı, bitkilerdeki hücre duvarından farklıdır. Bakteri hücre duvarı; kısa polipeptit zincir-
leri içeren, polisakkaritten oluşan peptidoglikan yapıdadır. Bazı bakteri türlerinde hücre duvarının dış kısmında
kapsül adı verilen koruyucu bir tabaka daha bulunur. Kapsül bakterilerin birbirine ve yaşadıkları ortama yapış-
masını sağlar. Bazı bakteri türlerinde de hücre duvarının dışında pilus adı verilen yapılar bulunur. Bu yapılar,
aynı türden iki bakteri arasında sitoplazmik köprü oluşturarak bakteriler arasında DNA aktarımını sağlar.

Plazmit DNA
Kromozomal DNA
Ribozomlar Sitoplazma

Pilus
Kapsül

Hücre duvarı
Hücre zarı

Kamçılar

Görsel 3.10: Bakteri hücresi ve kısımları

124