Page 8 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 3.Ünite

Linnaeus, her türe iki kelimeden oluşan Latince bir isim vererek binomial adlandırma (ikili adlandırma)
yöntemini geliştirmiştir. İlk isim büyük harfle başlar ve cins (genus) adını temsil eder. İkinci isim ise tanımlayıcı
niteliktedir. Her iki isim birlikte tür adını oluşturmaktadır. Örneğin Panthera pardus (Pantera pardus), leopar
olarak bilinen yırtıcı bir hayvanın Latince bilimsel ismidir (Görsel 3.9). Burada Panthera kelimesi, bu canlının
içinde bulunduğu cinsi ifade eder ve ilk harfi büyük yazılır; pardus ise tamamlayıcıdır ve ilk harfi küçük yazılır.
Bir canlının Latince bilimsel tür adı bilgisayarda mutlaka italik olacak şekilde yazılmalıdır. Canlıların isimlendi-
rilmesinde Latincenin kullanılması ise bilim dünyasında bir dil birliği sağlamayı amaçlamaktadır. Örneğin elma
kelimesinin İngilizcesi apple, Almancası äpfel, İtalyancası ise meladır. Türk bir bilim insanı elma ile yaptığı
bilimsel bir yayında elma kelimesini kullanırsa diğerleri bunun anlamını öğrenmek için sözlüğe bakmak zorunda
kalır. Benzer şekilde İngiliz bir bilim insanı da bilimsel yayımında apple kelimesini kullanırsa İngilizce bilme-
yen bilim insanları da bu kelimenin ne anlama geldiğini kavrayamaz. Ancak bu tür bir bilimsel yayında elmanın
Latince bilimsel ismi Malus domestica (Malus domestika) kullanılırsa bu kargaşa önlenmiş olur.

Görsel 3.9: Panthera pardus (leopar)

Bunları Biliyor musunuz?

Canlı türlerinin sınıflandırılması ve taksonomi bilimine göre isimlendirilmesi, o türü ilk keşfeden bilim
insanı tarafından yapılır. Latince isimlendirmede cins ve tür isimleri, o canlının farklı özelliklerine göre be-
lirlenebilir.
Canlı türlerine Latince bilimsel isim verilirken cins ve tamamlayıcı kelimeler farklı kriterlere bağlı
olarak seçilebilir. Örneğin havuç [Daucus carota (Daukus karota)] turuncu renkli karoten pigmentini içerdiği
için bu şekilde isimlendirilmiştir. Cedrus libani (Sedrus libani), Lübnan’da doğal olarak yayılış gösteren bir
sedir ağacı türüdür. Mycobacterium tüberculosis (Mikobakteriyum tüberkulosis), isminden de anlaşılacağı
üzere tüberküloz hastalığına yol açan zararlı bakteri türüdür.

ETKİNLİK 3

Etkinliğin adı: Canlılar dünyasını keşfetme
Amaç: Çevredeki bitki ve hayvanları görüntüleyerek video filmi oluşturmak
Mekân: Doğal ortam
Süre: 40 dk.
Araç gereç: fotoğraf makinesi, bilgisayar

Uygulama
• Çevrenizde ilginizi çeken bitki ve hayvanları gözlemleyiniz.
• Gözlemlediğiniz bitki ve hayvanların fotoğrafını çekiniz.
• Çektiğiniz fotoğrafları bilgisayar üzerinde birleştirerek kısa bir video filmi hazırlayınız.

Sonuçlandırma
Hazırladığınız filmi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

122