Page 10 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite

4. ÜNİTE

DENEY 4.1

Amaç
Aydınlanma şiddetinin bağlı olduğu değişkenleri kavrayabilme

Kullanılan Araç Gereç
• 40 W ve 100 W gücünde ampul,
duy ve anahtar
• Perde
• Kalem
• Cetvel
• Bağlantı parçaları ve ayağı

Yönerge
1. Perdenin ortasına kenar uzunluğu 5 cm olan kare çiziniz.
2. Duya 40 W’lık lambayı taktık-
tan sonra perdeyi lambadan
50 cm uzağa yerleştirerek
görseldeki gibi düzenek hazır-
layınız.
3. Lambayı açarak kare bölgenin
ne kadar aydınlık olduğuna
dikkat ediniz.
4. 40 W’lık lambayı 100 W gü-
cündeki lambayla değiştirip
kare bölgenin aydınlanmasın-
da değişiklik olup olmadığını
gözlemleyiniz.
5. 100 W’lık lamba çalışırken perdeyi ışık kaynağına doğru ya-
DEĞERLENDİRME SONUÇLARI
vaş yavaş hareket ettirerek kare bölgenin aydınlanmasının
nasıl değiştiğini gözlemleyiniz.
6. İlk konuma getirdiğiniz perdeyi düşey eksen etrafında yavaş
yavaş döndürürken yüzeydeki kare bölgenin aydınlanmasının
nasıl değiştiğine dikkat ediniz.

Değerlendirme
1. Işık şiddeti değiştirildiğinde yüzeydeki aydınlanma nasıl de-
ğişti?
2. Karton levha, ışık kaynağına yaklaştırıldığında yüzeydeki ay-
dınlanma nasıl değişti?
3. Işığın geliş doğrultusu ile yüzeyin yaptığı açı aydınlanmayı na-
sıl değiştirdi?

Deneyde de görüldüğü gibi ışık şiddetinin artması veya ışık kay-
nağı ile yüzey arasındaki mesafenin azalması yüzeydeki ışık akısını
artırarak yüzeyin daha aydınlık görünmesini sağlar. Ayrıca ışığın geliş
doğrultusuna dik yüzeyler daha aydınlık görünür. Aydınlık görülen
yüzeylerde aydınlanma şiddeti büyüktür. Aydınlanma şiddeti birim
yüzeye düşen ışık akısıdır ve E sembolüyle gösterilir. SI birim siste-
minde birimi lüxtür (lüks) ve lx sembolüyle gösterilir.

196