Page 27 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite

OPTİK

MERAKLISINA
N N
Gelen ışın Yansıyan ışın N
2α 2α + 2θ
Güneş
α α α+θ
α+θ
θ
Ayna
Ayna

Görsel 4.44: Aynanın döndürülmesi Viganella
Görsel 4.44’teki gibi yatay düzlemde bulunan düzlem ay-
naya α geliş açısıyla ışın gönderilsin. Bu ışın yansıma kanun-
larına göre α yansıma açısıyla yansır. Gelen ışının doğrultu- Görsel 4.45: Aynayla ışığın yansıması
su değiştirilmeden ayna θ açısı kadar döndürülürse normal de
Viganella (Vigenella), İtalya’da
θ açısıyla döner. Böylece gelen ışın ile normal arasındaki açı yer alan ve Alp Dağları’nın ara-
α + θ kadar olur. Bu açı aynı zamanda ışığın yansıma açısına eşittir. sında bir vadiye kurulmuş küçük,
Başlangıçta gelen ve yansıyan ışın arasındaki açı 2α iken aynanın şirin bir köy. Köyün en büyük so-
dönüşü sonrasında bu açı 2α+2θ kadar olur. Yani ayna θ kadar runu kış mevsimindeki üç ay bo-
döndürüldüğünde yansıyan ışın da aynı yönde dönerek başlangıç- yunca hiç güneş almaması. Aylar-
taki doğrultudan 2θ kadar sapar. ca güneşe hasret kalan köyün bu
sorunu nihayet 2006 yılında basit
bir yöntemle çözülmüş. Köyün
ÖRNEK karşısındaki tepeye 8x5 m ebat-
larında yerleştirilen dev bir düzlem
İki yüzeyinde delik bulunan dikdörtgenler prizması şeklinde ayna, Görsel 4.45’teki gibi güneş-
kapalı bir kutu, çevirme kolu ve aynadan oluşan bir düzenek ten gelen ışığı uygun bir açıyla köy
kuruluyor. Kutunun yüzeyine dik olacak şekilde gönderilen LA- meydanına yansıtarak Viganella’yı
SER ışığı, içerideki aynaya çarparak geldiği yoldan geri dönecek Görsel 4.46’daki gibi güneş ışığıyla
şekilde yansıyor. Kol yardımıyla ayna α açısı kadar döndürüldü- buluşturmuş.
ğünde aynadan yansıyan LASER ışığı, üstteki delikten kutunun (Komisyon tarafından yazılmıştır.)
üst yüzeyi ile 20° açı yapacak şekilde çıkıyor.

Kutu 20°
Ayna
LASER ışığı
Çevirme kolu
Buna göre aynanın α dönüş açısı kaç derecedir?
Görsel 4.46: Viganella köy meydanı
ÇÖZÜM

70°
20°
160°
Ayna Ayna

Işığın geliş doğrultusunu değiştirmemek şartıyla aynanın α
açısı kadar döndürülmesi yansıyan ışığın aynı yönde 2α açısı
kadar dönmesini sağlar. Soruya göre başlangıçta kendi üzerin-
den yansıyan ışık, aynanın dönüşüyle birlikte 160° dönerek üst-
teki delikten çıkmaktadır. Yansıyan ışık 160° döndüğüne göre
aynanın aynı yöne 80° döndürülmüş olması gerekir.

213