Page 80 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite

4. ÜNİTE

4.9. RENK
NOT ALANI
Işığın çevremizdeki tüm objelerden yansıyarak gözümüze ulaş-
ması sonrasında zihnimizde oluşan duyum olarak tanımlanan renk
fiziksel bir oluşumdur. Renk ışık ile birlikte var olur. Işık, renk tayfındaki
bütün renkleri bünyesinde toplayan fiziksel bir olgudur. Bütün renkleri
bünyesinde topladığı için de aynı zamanda her şeye renk veren un-
surdur. Başka bir deyimle bir renk algılandığında gerçekte algılanan
şey, ışıktır (Becer, 2008: s.143-151).
Daha önce prizmalar konusunda anlatıldığı gibi güneş ışığı yani
beyaz ışık bir cam prizmadan geçirildiğinde altı farklı renkte ışığın çık-
tığı görülür. Bu ışınların sıralamasına bakıldığında prizmadan az kırıla-
rak çıkan ışın, çok kırılarak çıkan ışından farklı olarak kırmızı, turuncu,
sarı, yeşil, mavi ve mor renklerdir. Aslında bu sıralamanın nedeni bu
ışınların dalga boylarının farklılığıdır. Görünür ışık içinde kırmızı ışık en
büyük dalga boyuna sahipken mor ışık en küçük dalga boyuna sahip-
tir. Güneş ışığında bulunan kırmızı, yeşil ve mavi renklere ışığın ana
renkleri denir. Ana renkler diğer renklerin karışımıyla elde edilemeyen
renklerdir.
İki ana renk ışığın karışımıyla
oluşan renklere ise ara renkler
denir. Kırmızı, yeşil ve mavi ışık Kırmızı
kaynaklarından yansıtma yapıla-
rak iki renk çakıştırıldığında mavi Sarı Magenta
ve yeşil ışınların karışımı cyan (si-
yan), kırmızı ve mavi ışınların karı- Beyaz
şımı magentayı (macenta), kırmızı Yeşil Mavi
ve yeşil ışınların karışımı sarıyı, her Cyan
üç rengin karışımı ise beyaz ışı-
ğı oluşturur. Görsel 4.170’te ana
renklerin karışımıyla ara renkler ve Görsel 4.170: Işıkta renk çemberi
beyaz ışığın oluşumu gösterilmiştir.
İki farklı sarı ışık vardır. Bunlardan birincisi Güneş ışığında bulunan
saf (doğal) sarı ışıktır. Diğeri ise kırmızı ve yeşil ışığın karışımı olan ka-
rışım sarıdır. Sarı ışık ifadesinin tek başına kullanıldığı yerlerde daima
karışım sarı ışık kastedilir. Güneş ışığı veya beyaz ışık içindeki sarı ışık
ifadesi kullanıldığında saf sarı ışık kastedilir.
Karışımları beyaz rengi veren iki renge tamamlayıcı renkler denir.
Görsel 4.171.a, b ve c’de görüldüğü gibi kırmızı ile cyan (mavi-yeşil),
yeşil ile magenta (kırmızı-mavi) ve mavi ile sarı (yeşil-kırmızı) tamam-
layıcı renklerdir. Kısacası bu renklerin hepsinin içinde kırmızı, mavi ve
yeşil olduğundan bu üç rengin karışımı beyaz olarak algılanır.

Cyan Kırmızı Magenta Yeşil Sarı Mavi

Görsel 4.171: Tamamlayıcı renkler

266