Page 13 - Fen Lisesi Fizik 12 | 3. Ünite

1.

3.1. DALGALARDA KIRINIM, GİRİŞİM VE DOPPLER OLAYI
3.1. DALGALARDA KIRINIM, GİRİŞİM VE DOPPLER OLAYI 3.1. DALGALARDA KIRINIM, GİRİŞİM VE DOPPLER OLAYI BÖLÜM

Bir noktanın kaynaklara olan uzaklıkları farkı geometrik model ile bulunabilir.

Merkez doğrusu
K x P

C L
Yol
farkı
θ

O θ
A B
K K 2
1 d

Şekil 3.1.7: Yol farkının geometrik yol ile gösterimi

P noktası herhangi bir nokta olmak üzere bu noktanın kaynaklara olan uzaklıkları farkı olan AC uzunluğu
Şekil 3.1.7’de gösterilmiştir. Yol farkının (AC uzunluğu) ABC üçgeninden d.sin θ olduğu görülür. OKP üçge-
nine bakıldığında sinθ nın değeri x/L olduğu görülmektedir. Bu durumda yol farkı şu şekilde ifade edilebilir:

x X 139
d.

i θ
d.sin = d. L L = n.m λ (Dalga katarı)
x 1
X
d.
d.sin = d. L L =a n - 2 k m λ (Düğüm çizgisi)
i θ
Burada d kaynaklar arası mesafeyi, x uzunluğu P noktasının merkez doğrusuna olan dik uzaklığını, L uzun-
luğu P noktasının kaynakları birleştiren doğrununun tam orta noktasına çizilen doğrunun uzunluğunu
ifade eder.

SORU 5 ÇÖZÜM

Derinliği sabit olan bir dalga leğeninde aynı fazda Bir noktanın kaynaklara olan uzaklıkları farkı ve dal-
çalışan özdeş kaynaklar λ dalga boylu dalgalar üre- ga katarı ile eşitliği şu şekilde bulunur.
terek girişim deseni oluşturuyor. 2. dalga katarının d. x x = n. λ
d. L
oluştuğu bir noktada noktanın merkez doğrusuna L
olan dik uzaklığı 20 cm, kaynakları birleştiren doğ- 20. L x = 2. λ
20
d.
runun orta noktasına olan uzaklığı 40 cm'dir. 40
Kaynaklar arası mesafe 20 cm olduğuna göre dal-
gaların λ dalga boyu kaç cm'dir? 2.λ=10

λ=5 cm bulunur.