Page 24 - Fen Lisesi Kimya 10 | 3. Ünite

Bakır, gümüş ve cıva HNO çözeltisi ile NO gazı, H SO çözeltisi ile
3 2 2 4
SO gazı açığa çıkarır.
2
͢
3Cu(k) + 8HNO (seyreltik) 3Cu(NO ) (suda) + 2NO(g) ↑ + 4H O(s)
3 3 2 2
͢
Cu(k) + 4HNO (derişik) Cu(NO ) (suda) + 2NO (g) ↑ + 2H O(s)
3 3 2 2 2
͢
Cu(k) + H SO (seyreltik) tepkime gerçekleşmez.
2 4
BİLGİ KUTUSU
͢
Cu(k) + 2H SO (derişik) CuSO (suda) + SO (g) ↑ + 2H O(s)
2 4 4 2 2
Amfoter kelimesi Yunancada
͢
Ag(k) + 2H SO (suda) Ag SO (suda) + SO (g) ↑ + 2H O(s)
her ikisi anlamındadır. Asit- 2 4 2 4 2 2
lere karşı baz, bazlara karşı ͢
Hg(s) + 4HNO (derişik) Hg(NO ) (suda) + 2NO (g) ↑ + 2H O(s)
asit özelliği gösteren madde- 3 3 2 2 2
lere amfoter madde denir. Altın ve platin gibi pasif metaller, kuvvetli oksijenli asit olan HNO ve
3
H SO çözeltileri ile tepkime vermediği için Au ve Pt’e soy metal denir.
2 4
͢
Au(k) + H SO (suda) Tepkime gerçekleşmez.
2 4
͢
Pt(k) + HNO (suda) Tepkime gerçekleşmez.
3
Soy metaller sadece kral suyunda (3 hacim HCl + 1 hacim HNO ) tep-
3
kime verir.
Amfoter metaller asit ve kuvvetli bazlarla tepkimeye girerek tuz ve hid-
rojen gazı oluşturur.

͢
Al(k) + 3NaOH(suda) Na AlO (suda) + 3/2H (g)↑
3 3 2
Sodyum alüminat
͢
Zn(k) + 2KOH(suda) K ZnO (suda) + H (g)↑
2 2 2
Potasyum çinkat
͢
Ca(k) + NaOH(suda) Tepkime gerçekleşmez.
Kalsiyum aktif metaldir. Fakat kalsiyum amfoter metal olmadığı için
kuvvetli bazlarla tepkimeye girmez.
Asitler, karbonatlı ve bikarbonatlı bileşiklerle tepkimeye girerek karbon
dioksit gazı açığa çıkarır.
͢
Na CO + 2HCl 2NaCl + CO (g) ↑ + H O
2 3 2 2
͢
CaCO + 2HCl CaCl + CO (g) ↑ + H O
3 2 2 2
͢
NaHCO + HCl NaCl + CO (g) ↑ + H O
3 2 2
Bu tepkimeler günlük yaşam için çok önemlidir. İtfaiye araçlarında
sodyum bikarbonatla asit çözeltileri karıştırılır, açığa çıkan karbon dioksit
gazı su ile birlikte köpük oluşturur. Bu köpük yangın üzerine püskürtülerek
yangın söndürülür.

144 145