Page 77 - Fen Lisesi Kimya 11 | 6.Ünite

KiMYASAL TEPKiMELERDE DENGE

İki veya çok iyonlu katıların çözünürlük denge tepkimeleri ve çözü-
nürlük denge bağıntıları

2 + 2 2 + 2
BaCO (k) ⇌ Ba (suda) + CO ¯(suda) K =[Ba ] [CO ¯]
3 3 çç 3
2 + 2 + 2
MgF (k) ⇌ Mg (suda) + 2F¯(suda) K =[Mg ] [F¯]
2 çç
+ 2 + 2 2
Ag SO (k) ⇌ 2Ag (suda) + SO ¯(suda) K =[Ag ] [SO ¯]
2 4 4 çç 4
2 + 3 2 + 3 3 2
Ca (PO ) (k) ⇌ 3Ca (suda) + 2PO ¯(suda) K =[Ca ] [PO ¯]
3 4 2 4 çç 4

şeklindedir.
6.31. Alıştırma Bilgi Kutusu
Aşağıdaki iyonik katıların, suda çözünme denklemlerini ve bunlara
Belirli bir sıcaklıktaki mad-
ait çözünürlük denge bağıntılarını yazınız.
denin çözünürlüğü iki şekil-
de ifade edilebilir.
a) BaSO b) CuBr c) PbI ç) Al(OH) d) Ag S
4 2 3 2
■ 1 L doymuş çözeltideki çö-
zünen maddenin mol sa-
yısına molar çözünürlük
Sabit sıcaklıkta doymuş çözeltide, 1 L suda ya da 1 L çözeltide çö-
(mol/L) denir.
zünen maddenin mol sayısına çözünürlük denir.
■ 1 L doymuş çözeltideki çö-
n n (mol) zünenin gram olarak mik-
doymuş
Çözünürlük = Molarite = s = M =
V V (L) tarına çözünürlük (g/L)
çözelti
denir.
“s” değeri mol/L cinsinden çözünürlüğü ifade eder.
K değerinin belirlenebilmesi için tuzun molar çözünürlüğünün bilin-
çç
mesi gerekir. K değeri sadece çözünen maddenin cinsine ve sıcaklığı-
çç
na bağlıdır. K değerinin hesaplanmasında iyonların molarite cinsinden
çç
derişimleri kullanılır.

+
AgBr(k) ⇌ Ag (suda) + Br¯(suda) Bilgi Kutusu
Denge derişimi s mol/L s mol/L
sabit Çözünürlüğü bilinen bir bileşi-
ğin K değeri bulunurken izle-
çç
+
2
K =[Ag ][Br¯] K = s.s = s
çç çç necek yol
s değeri AgBr tuzunun mol/L cinsinden çözünürlüğüdür. İyonik bileşiğin çözünürlüğü
2
s değeri ise iki iyonlu az çözünen tuzlarda çözünürlük çarpımını
(K ) verir. İyonik bileşiğin
çç
çözünme tepkimesi
2 +
PbI (k) ⇌ Pb (suda) + 2I¯(suda)
2
Denge derişimi s mol/L 2s mol/L Anyon ve katyonların
sabit derişimleri
2 + 2 2 3
K =[Pb ] [I¯] K = s.(2s) K = 4s
çç çç çç İyonik bileşiğin K değeri
çç
s değeri PbI tuzunun mol/L cinsinden çözünürlüğüdür. şeklindedir.
2
3
4s değeri ise üç iyonlu az çözünen tuzlarda çözünürlük çarpımını
(K ) verir.
çç

385
KİMYA 11. SINIF