Page 24 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite

1.3.1. Standart Elektrot Potansiyeli

Bir yarı hücredeki elektrodun potansiyeli deneyle veya teorik
olarak ölçülemez. Çünkü yarı hücre tepkimeleri tek başına ger-
çekleşmez. Yükseltgenmenin gerçekleşmesi için indirgenmeye,
indirgenmenin gerçekleşmesi için de yükseltgenmeye ihtiyaç
vardır. Bu çıkmazdan kurtulmak için bir referans elektrot seç-
mek ve bu elektrot potansiyelini kabul görmüş bir değerle ifade
etmek yoluna gidilmiştir. Bir elektrodun potansiyeli, referans
elektrot ile hazırlanan elektrokimyasal hücrenin potansiyelinin
ölçülmesiyle hesaplanabilir.
Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC)
tarafından referans elektrodu olarak hidrojen elektrodu seçil-
miş ve bu elektrodun standart elektrot potansiyeli sıfır (0) volt
olarak kabul edilmiştir.

1 atm H 2 (g)
e _

Platin tel
34 Platin elektrot

H 2 (g) çıkışı

1 M HCl
Görsel 1.16: Standart hidrojen elektrodu

Standart hidrojen elektrodu, 25 C’de 1 M H iyonu içeren asit
o
+
çözeltisindeki platin elektrot üzerine 1 atm basıncında H 2 gazı
gönderilmesi ile oluşturulur (Görsel 1.16).
Standart şartlarda (25 C, 1 atm ve 1 M çözelti) bir elektrotta
o
oluşan indirgenme eğiliminin ölçüsüne standart elektrot potan-
siyeli denir ve bu potansiyel E ile gösterilir. Standart elektrot
0
potansiyelleri her zaman indirgenme şeklinde yazılır. Bu nedenle
standart indirgenme potansiyeli şeklinde de isimlendirilir. Her
elektrodun standart potansiyeli o elektrodun elektron çekme
gücünün ölçüsüdür.
Standart hidrojen elektrodu diğer tüm elektrotların standart
elektrot potansiyellerini bulmak için kullanılır. Herhangi bir
elektrot, standart hidrojen elektrodu ile birleştirilerek bir elekt-
rokimyasal hücre yapılır ve bu hücrenin standart potansiyeli
ölçülür. Hidrojen elektrodunun standart indirgenme potansiyeli
sıfır kabul edildiği için ölçülen bu hücre potansiyeli diğer elekt-
rodun standart indirgenme potansiyeline eşit olur.