Page 32 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite
P. 32

1.3.3. Redoks Tepkimelerinin İstemliliği ve
                                                                 Elektrot Potansiyelleri
                                                  Standart şartlarda (1,0 M ve 25 C) ölçülen pil potansiyeline
                                                                                o
                                               standart hücre potansiyeli veya standart pil potansiyeli denir
                                               ve bu potansiyel E hücre  ile gösterilir. E hücre  değeri, iki yarı hüc-
                                                                 0
                                                                                   0
                                               re ile oluşturulan hücrenin çalışıp çalışmayacağını veya hangi
                                               yönde çalışacağını tahmin etmede yol göstericidir. E hücre değeri
                                                                                                 0

                                               sıfırdan büyükse redoks tepkimesi istemli, sıfırdan küçükse
                                               redoks tepkimesi istemsizdir. Galvanik hücrelerde elektrotlar
                                               arasındaki potansiyel fark ne kadar büyükse redoks tepkimesi o
                                               kadar istemlidir.
                                                      Ni(k) + 2Fe (suda)      Ni (suda) + 2Fe (k)
                                                                                2+
                                                                                              2+
                                                                  3+
                                               redoks tepkimesinin istemli olarak gerçekleşip gerçekleşmeyece-
                                               ği standart elektrot potansiyellerine bakılarak belirlenebilir.
                                                                     -
                                                      Ni (suda) + 2e      Ni(k)    E      = -0,250 V
                                                                                     0
                                                         2+
                                                                                     ind
                                                                    -
                                                      Fe (suda) + e      Fe (suda) E 0         =+0,771 V
                                                                           2+
                                                         3+
                                                                                     ind
                                                  E  değerlerine göre Fe iyonunun standart indirgenme elekt-
                                                                       3+
                                                   0
                                               rot potansiyeli Ni  iyonundan daha büyüktür. Bu nedenle Fe
                                                                                                         3+
                                                                2+
                                               indirgenir, Ni  yükseltgenir.
                                                            2+
                                                             -
                   Anot tepkimesi  :  Ni(k)    Ni (suda) + 2e                       E 0        =+0,250 V
                                                 2+
                                                                                      yük
                   Katot tepkimesi :  2Fe (suda) + 2e -    2Fe (suda)               E 0       =+0,771 V
                                        3+
                                                             2+
                                                                                      ind
                   Net tepkime       :  Ni(k) + 2Fe (suda)    Ni (suda) + 2Fe (suda)  E 0 hücre  =+1,021 V
                                                3+
                                                             2+
                                                                           2+
         42
                                                  E 0 hücre  değeri pozitif çıktığı için redoks tepkimesi istemli ola-
                     Örnek                     rak gerçekleşir.
                        2Al(k) + 3Mg (suda)       2Al (suda) + 3Mg(k) redoks tepkimesinin istemli olup olma-
                                     2+
                                                     3+
                     dığını bulunuz.
                                 Al (suda) + 3e     Al(k)        E  =-1,662 V
                              3+
                                                          0
                                          -
                                 Mg (suda) + 2e     Mg(k)    E  =-2,363 V
                               2+
                                           -
                                                          0
                     Çözüm
                        İndirgenme potansiyel değeri küçük olan Mg yükseltgenirken indirgenme potansiyel
                     değeri büyük olan Al indirgenir. Ancak verilen tepkimede alüminyum yükseltgenirken
                     magnezyum indirgenmiştir. Buna uygun anot ve katot tepkimeleri şu şekilde yazılır:
                                                                        -
                                                                                            0
                            Anot tepkimesi  : 2Al(k)    2Al (suda) + 6e                        E     =+1,662 V
                                                           3+
                                                                                            yük
                                                              -
                                                                                            0
                            Katot tepkimesi : 3Mg (suda) + 6e      3Mg(k)                      E     =-2,363 V
                                                  2+
                                                                                            ind
                                                          2+
                            Net tepkime       : 2Al(k) + 3Mg (suda)    2Al (suda) + 3Mg(k)    E 0 hücre  =-0,701 V
                                                                         3+
                            E 0    değeri negatif çıktığı için redoks tepkimesi istemli olarak gerçekleşmez.
                              hücre
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37