Page 32 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite

1.3.3. Redoks Tepkimelerinin İstemliliği ve
Elektrot Potansiyelleri
Standart şartlarda (1,0 M ve 25 C) ölçülen pil potansiyeline
o
standart hücre potansiyeli veya standart pil potansiyeli denir
ve bu potansiyel E hücre ile gösterilir. E hücre değeri, iki yarı hüc-
0
0
re ile oluşturulan hücrenin çalışıp çalışmayacağını veya hangi
yönde çalışacağını tahmin etmede yol göstericidir. E hücre değeri
0

sıfırdan büyükse redoks tepkimesi istemli, sıfırdan küçükse
redoks tepkimesi istemsizdir. Galvanik hücrelerde elektrotlar
arasındaki potansiyel fark ne kadar büyükse redoks tepkimesi o
kadar istemlidir.
Ni(k) + 2Fe (suda) Ni (suda) + 2Fe (k)
2+
2+
3+
redoks tepkimesinin istemli olarak gerçekleşip gerçekleşmeyece-
ği standart elektrot potansiyellerine bakılarak belirlenebilir.
-
Ni (suda) + 2e Ni(k) E = -0,250 V
0
2+
ind
-
Fe (suda) + e Fe (suda) E 0 =+0,771 V
2+
3+
ind
E değerlerine göre Fe iyonunun standart indirgenme elekt-
3+
0
rot potansiyeli Ni iyonundan daha büyüktür. Bu nedenle Fe
3+
2+
indirgenir, Ni yükseltgenir.
2+
-
Anot tepkimesi : Ni(k) Ni (suda) + 2e E 0 =+0,250 V
2+
yük
Katot tepkimesi : 2Fe (suda) + 2e - 2Fe (suda) E 0 =+0,771 V
3+
2+
ind
Net tepkime : Ni(k) + 2Fe (suda) Ni (suda) + 2Fe (suda) E 0 hücre =+1,021 V
3+
2+
2+
42
E 0 hücre değeri pozitif çıktığı için redoks tepkimesi istemli ola-
Örnek rak gerçekleşir.
2Al(k) + 3Mg (suda) 2Al (suda) + 3Mg(k) redoks tepkimesinin istemli olup olma-
2+
3+
dığını bulunuz.
Al (suda) + 3e Al(k) E =-1,662 V
3+
0
-
Mg (suda) + 2e Mg(k) E =-2,363 V
2+
-
0
Çözüm
İndirgenme potansiyel değeri küçük olan Mg yükseltgenirken indirgenme potansiyel
değeri büyük olan Al indirgenir. Ancak verilen tepkimede alüminyum yükseltgenirken
magnezyum indirgenmiştir. Buna uygun anot ve katot tepkimeleri şu şekilde yazılır:
-
0
Anot tepkimesi : 2Al(k) 2Al (suda) + 6e E =+1,662 V
3+
yük
-
0
Katot tepkimesi : 3Mg (suda) + 6e 3Mg(k) E =-2,363 V
2+
ind
2+
Net tepkime : 2Al(k) + 3Mg (suda) 2Al (suda) + 3Mg(k) E 0 hücre =-0,701 V
3+
E 0 değeri negatif çıktığı için redoks tepkimesi istemli olarak gerçekleşmez.
hücre