Page 49 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite

3.5.1. Aldehit ve Ketonlar
Organik kimyada en önemli fonksiyonel gruplardan biri
de karbonil grubudur. Karbon atomu çift bağ yaparak oksijen
atomuna bağlandığında karbonil grubu (C=O) oluşur. Karbonil
grubu; aldehit, keton gibi bileşiklerde bulunur.
Karbonil grubunun bulunduğu karbon atomuna hidrojen ve
bir alkil grubu bağlanması ile oluşan bileşiklere aldehit denir.
Aldehitlerin en basit üyesi formaldehittir. Formaldehit bileşi-
ğinde karbonil grubunun karbon atomuna iki hidrojen atomu
bağlanmıştır.

– O – O
–
–
R–C–H H–C–H
Aldehit Formaldehit ?
Biliyor musunuz
Karbonil grubuna aynı ya da farklı iki alkil veya fenil grubu
bağlanması ile oluşan yapılara keton denir. Ketonların en basit
üyesi ise asetondur. Biyolojik numuneleri
– O – O korumak için kullanılan sıvı
–
–
R–C–R CH 3 –C–CH 3 formalin, formaldehitin sulu
Keton Dimetil keton çözeltisidir.

Karbonil grubu, aldehitte karbon zincirinin ucunda, ketonda
ise karbon zincirinin iç kısımlarında yer alır. 161

– O – O –
–
–C–H CH 3 –C–C 2 H 5
CH 3 –CH 2 –CH 2
Aldehit Keton
Aynı karbon sayılı aldehit ve ketonlar birbirinin fonksiyonel
grup izomeridir. İkisinin de genel formülü C n H 2n O şeklindedir.
Propanal ve propanonun genel formülleri C 3 H 6 O şeklindedir.
Kapalı formülleri aynı olmasına rağmen yapı formülleri farklı
olduğu için bu iki bileşik birbirinin izomeridir.

– O – O
–
–C–H –
CH 3 –CH 2 CH 3 –C–CH 3
Propanal Propanon

FEN LİSESİ KİMYA 12