Page 30 - Fen Lisesi Matematik 11 | 5.Ünite
P. 30

ÇEMBER VE DAİRE


            Daire Dilimi ve Alanı


               Tanım         Bir dairede  a  merkez açısının kolları ve bu açının             A
                             gördüğü yay ile sınırlanan bölgeye daire dilimi de-
                             nir (Şekil 5.4.7).
                             Yarıçapı r ve merkez açısının ölçüsü  a  olan daire          O    r    B
                             diliminin alanı merkez açının ölçüsü ile orantılı ol-
                             duğundan
                                              $
                                              AB
                                    2
                              A =  r r $  a  =     r $  ile hesaplanır.                 Şekil 5.4.7
                                      360c     2
              3. ÖRNEK

                                            Şekildeki pizza dilimi daire dilimi şeklinde olup
                                               %
                                              _
                                        B   m AOB =    135c
                                                   i
                                             OB =  12 cm dir.
                                                                                 2
                                   12       Buna göre pizza diliminin alanının kaç cm  olduğunu bulunuz.
                          135c
             A                O

              ÇÖZÜM

                                     2
            Pizza diliminin alanı =  $ r  12 $  135c
                                        360c
                                        3
                                                   2
                              =   $ r  144 $  8  =  54r  cm  olur.

              4. ÖRNEK


                                                       @
                                                   6
                                            Şekilde  AB BC 6@ , CD@ ve  AD@ birer çap olmak üzere
                                                       , 6
                                                                    6
                                             AB =  12 cm
                                             BC =  8  cm
                                             CD =  6 cm veriliyor.
                                                                                  2
                     12        8      6     Buna göre boyalı bölgenin alanının kaç cm  olduğunu bulunuz.

              ÇÖZÜM

             AB =  12 cm olduğundan  AB@ çaplı yarım dairenin yarıçapı r AB =  6 cm
                                    6
                                                                     @
                                                                   6
                                  6@ çaplı yarım dairenin yarıçapı r BC =
             BC =  8 cm olduğundan  BC                           6 @  4 cm
             CD =  6  cm olduğundan  CD@ çaplı yarım dairenin yarıçapı r CD =  3 cm
                                   6
                                                                   @
                                                                 6
                                            6
                                        8
             AD =  AB +  BC +  CD =  12 ++ =   26 cm olduğundan  AD@ çaplı yarım dairenin yarıçapı
                                                                 6
            r AD =  13 cm bulunur.
             6
               @
            Boyalı alanı bulmak için  AD@ çaplı yarım dairenin alanından diğer yarım
                                  6
            dairelerin alanları çıkarılmalıdır. Buna göre
                           $ r  13 2  6 $ r  2  4 $ r  2  3 $ r  2
            Boyalı alan =  2   - c  2  +   2   +  2   m
                         r                       r
                                                                2
                       =  2  $ ] 169 -  36 -  16 - g  2  $  108  54r=  cm  bulunur.
                                            9 =
         220  Fen Lisesi Matematik 11
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35