Page 57 - Fizik 10 | 3. Ünite

4. BÖLÜM: SES DALGASI

c�hazları yardımıyla balık sürüler�n�n yer�n�, hareket yönünü, balık m�k-
tarını ve sürüde hang� balık c�ns�nden ne kadar bulunduğunu tesp�t eder
(Şek�l 3.48).

Araştırınız
Araştırınız
Ses dalgalarının tıp, den�zc�-
l�k, sanat ve coğrafya alanla-
rındak� kullanımını araştırınız.
Araştırma sonucunu arkadaşla-
rınızla paylaşınız.

Şek�l 3.48: Sonarla balık sürüler�n�n tesp�t ed�lmes�
Ultrasonograf� adı ver�len c�hazda ultrason�k ses dalgaları kullanılarak
�nsanların �ç organları �ncelen�r. Bu sayede hastalıklı dokular, ana rah-
m�ndek� cen�n�n üç boyutlu görüntüsü, kalp kapakçıklarının hareket� ve
tümörler �le �lg�l� b�lg�ler elde ed�l�r.

S�sm�k araçlar tarafından oluşturulan ses dalgalarının, yer altındak�
farklı tabakalardan yansıması sonucunda su, petrol, doğal gaz ve
madenler�n yerler� tesp�t ed�l�r.

Farklı tür ve şek�llerde ses dalgaları meydana get�ren müz�k aletle-
r�nden yararlanılarak kulağa hoş gelen melod�ler oluşturulur. T�yatro
salonlarında ses�n daha kal�tel� olması �ç�n gerekl� akust�k çalışma- Görsel 3.23: Sel�m�ye Cam�s�
lar yapılır. Akust�ğ�n sanattak� kullanımına M�mar S�nan’ın Sel�m�ye
Cam�s�’n�n akust�ğ� örnek olarak ver�leb�l�r (Görsel 3.23).

Sıra Sizde - 18

Ses dalgalarıyla �lg�l�
I. Frekansı düşük olan seslere �nce ses den�r.

II. Ses�n sert b�r yüzeye çarpıp ger� dönmes�ne yankı den�r.
III. Ses dalgaları kaynaktan uzaklaştıkça ses�n ş�ddet� azalır.
IV. B�r ses kaynağının ürett�ğ� dalgalardan etk�lenen başka b�r kaynak
t�treşeb�l�r.
V. Farklı b�r odada çalınan keman �le g�tar sesler�n�n b�rb�r�nden ayırt
ed�leb�lmes�ne tını den�r.
�fadeler�nden hang�ler� yanlıştır?

Çözüm
Çözüm

10. SINIF FİZİK 169