Page 59 - Fizik 10 | 4. Ünite

7. BÖLÜM: MERCEKLER

“İnce kenarlı mercekte görüntü oluşumu” etk�nl�ğ�nde görüldüğü
g�b� �nce kenarlı merceğ�n önüne yerleşt�r�len b�r c�sm�n görüntüsü-
nün yer� ve özell�kler� c�sm�n merceğe olan uzaklığına bağlı olarak
değ�şmekted�r.
İnce kenarlı merceğ�n önüne bırakılan c�s�mler�n görüntü özell�kler�n�n
�ncelenmes�;

• C�s�m, merceğe 2F noktasından daha uzaktayken c�sm�n görün-
tüsü, merceğ�n d�ğer tarafında F �le 2F arasında ters, gerçek ve
c�s�mden daha küçük oluşur.
• C�s�m, merceğ�n 2F noktasındayken görüntüsü, d�ğer taraftak� 2F
noktasında ters, gerçek ve c�s�mle aynı boyda oluşur.
• C�s�m, F �le 2F noktaları arasındayken görüntüsü, merceğ�n d�ğer
tarafındak� 2F den daha uzakta ters, gerçek ve c�sm�n boyundan
daha büyük oluşur.
• C�s�m, odak noktasındayken görüntüsü sonsuzdadır.
• C�s�m, F �le opt�k merkez arasındayken görüntüsü c�sm�n arkasında
düz, sanal ve c�sm�n boyundan daha büyük oluşur. İnce kenarlı
mercekler�n bu özell�ğ�nden faydalanılarak büyüteçler yapılmıştır.

İnce kenarlı mercek

Cisim Cisim Cisim Cisim

2F
Araştırınız
2F F T F Araştırınız
Görüntü Günlük hayatta �nce kenarlı
Görüntü mercekler�n nerelerde ve ne tür

Görüntü amaçlarla kullanıldığını araştırı-
a) nız. Araştırma sonucunu arka-
Görüntü daşlarınızla paylaşınız.
Görüntü İnce kenarlı mercek

Cisim Cisim

2F F T F 2F

b)
Şek�l 4.49: a) İnce kenarlı mercekler�n oluşturduğu gerçek görüntünün
özell�kler� b) İnce kenarlı mercekler�n oluşturduğu sanal görüntünün
özell�kler�
C�s�m sonsuzdan odak noktasına kadar merceğe yaklaştıkça oluşan
gerçek ve ters görüntü mercekten uzaklaşmakta ve görüntünün boyu
büyümekted�r (Şek�l 4.49: a). C�s�m, odak noktasından opt�k merke-
ze yaklaştıkça oluşan sanal görüntü de merceğe yaklaşır ve görüntü-
nün boyu küçülür. Sanal görüntünün boyu da�ma c�s�mden büyüktür
(Şek�l 4.49: b).

10. SINIF FİZİK 241