Page 61 - Fizik 10 | 4. Ünite

7. BÖLÜM: MERCEKLER

“Kalın kenarlı mercekte görüntü oluşumu” etk�nl�ğ�nde görüldüğü g�b� Araştırınız
Araştırınız
kalın kenarlı merceklerde c�s�m nerede olursa olsun görüntü, da�ma
odak �le opt�k merkez arasında düz, sanal ve c�s�mden küçüktür. C�s�m Günlük hayatta kalın kenarlı
sonsuzdan merceğe doğru yaklaştıkça görüntü de odak noktasından mercekler�n nerelerde ve ne
opt�k merceğe doğru yaklaşır ve c�sm�n boyu büyür (Şek�l 4.50). tür amaçlar �ç�n kullanıldığını
araştırınız. Araştırma sonucunu
arkadaşlarınızla paylaşınız.
Kalın kenarlı mercek

Cisim Cisim CisimCisim

2F F Görüntüler O F 2F

Şek�l 4.50: Kalın kenarlı mercekler�n oluşturduğu görüntünün özell�kler�

Merceklerin Kullanım Alanları

14. yüzyılda görme bozukluklarını düzeltmek amacıyla kullanılmaya
başlanan mercekler 17. yüzyılda teleskop ve m�kroskobun yapısında
kullanılmıştır. Günümüzde �se mercekler gözlükten fotoğraf mak�nele-
r�ne, projeks�yon c�hazlarından araba farlarına kadar pek çok alanda
kullanılmaktadır.

Gözlük ve Lens

Gözde bulunan mercek �nce kenarlı mercekt�r. Bu merceğ�n yapısında
meydana gelecek bozulmalar göz kusurlarına neden olur. Göz kusurla-
rının g�der�lmes�nde kullanılan gözlük (Görsel 4.20) ve kontak lensler�n
yapısında mercekler bulunur.

M�yop ve h�permetrop, göz merceğ�ndek� yapısal bozukluklardan kay-
naklanır. M�yopluk yakını görüp uzağı net görememe durumudur. Bu
göz kusurunun g�der�lmes�nde kalın kenarlı mercekler yardımıyla yapı-
lan gözlük ve lensler kullanılır.

H�permetrop uzağı görüp yakını net görememe durumudur. Bu göz
kusurunun g�der�lmes�nde �nce kenarlı mercekler yardımıyla yapılan
gözlük ve kontak lensler kullanılır.

Görsel 4.20: Gözlük

10. SINIF FİZİK 243