Page 62 - Fizik 10 | 4. Ünite

4. ÜNİTE: OPTİK

Mikroskop

Sağlık kuruluşlarında yoğun olarak kullanılan m�kroskoplar, gözle
görülemeyecek kadar küçük yapıları �ncelemeye yarar (Görsel 4.21).
M�kroskopta b�r� görüntü d�ğer� objekt�f merceğ� olmak üzere �k� �nce
kenarlı mercek kullanılır. Objekt�f merceğ�n�n önüne yerleşt�r�len c�sm�n,
görüntü merceğ� �le bu merceğ�n odak noktası arasında ters ve gerçek
görüntüsü oluşur. Bu görüntü, görüntü merceğ� tarafından c�s�m olarak
kullanılır ve odak noktası �le mercek arasında olduğu �ç�n c�s�mden
büyük ve sanal b�r görüntü oluşur.

Görsel 4.21: M�kroskop Fotoğraf Makinesi
İnsan gözünün yapısından es�nlenerek yapılan fotoğraf mak�neler�n�n
çalışması, doğru boyunca hareket eden ışınların �nce kenarlı b�r mer-
cekten geçerek fotoğraf f�lm�n�n üzer�ne düşürülmes� prens�b�ne dayanır
(Görsel 4.22).

Kamera
Kameralar günlük hayatta fotoğraf mak�neler�nde ve güvenl�k amaçlı
kullanılmaktadır. Kameralarda �nce kenarlı merceklerden oluşan objek-
t�f, �ler� ger� hareket ett�r�l�r ve görüntü mak�ne �ç�ndek� ekran üzer�ne
Görsel 4.22: Fotoğraf mak�nes�
düşürülerek netl�k sağlanır (Görsel 4.23).

Görsel 4.23: Kamera
Büyüteç

Büyüteç, küçük nesneler�n rahat görülmes� �ç�n kullanılan �nce kenarlı
merceklerd�r. Büyüteçlerde �ncelenecek c�s�m, odak noktası �le mercek
arasına get�r�lmel�d�r. Bu durumda oluşan sanal görüntü düz, sanal ve
c�s�mden büyüktür. Sarraflar değerl� taşları �ncelerken saat tam�rc�ler�
Görsel 4.24: Büyüteç saat�n �ç�ndek� küçük mekan�zmaları tam�r ederken büyüteçler� kullanır

(Görsel 4.24).

Dürbün ve Teleskoplar
Uzaktak� nesneler�n görüntüler�n� yakınlaştırarak daha rahat görülme-
s�n� sağlayan s�stemd�r (Görsel 4.25). Çalışma prens�pler� m�kroskoba
benzer. Uzaktak� c�s�mler�n görüntüsü b�r objekt�f merceğ�yle oluştu-
rulur ve b�r görüntü merceğ� �le görüntüye bakılır. Teleskop �le dürbün
arasındak� en bel�rg�n fark teleskopların gökyüzü gözlemler�nde, dür-
bünler�n �se daha kısa mesafel� gözlemlerde kullanılmasıdır.
Görsel 4.25: Dürbün

244 10. SINIF FİZİK