Page 10 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

F
Buna göre L noktasındaki elektrik alan şiddeti E = olur.
q 0 $
k qq 0
2
F büyüklüğü yerine yazılırsa q yükünün L noktasında oluşturduğu elektrik alan şiddeti E = d
q 0
q
E = k olur.
d 2

Elektrik alanın SI’daki birimi N/C’dur. Herhangi bir yükün bir noktada oluşturduğu elektrik alanın yönü o nokta-
daki +1 C’luk yüke etki eden kuvvet yönündedir.

+q +1 C E -q - E +1 C
M N
d d
a) Pozitif yükün elektrik alanı b) Negatif yükün elektrik alanı

Şekil 2.5: Pozitif ve negatif yüklerin kendisinden d kadar uzaktaki bir noktada oluşturduğu elektrik alanların yönleri
+q yükünün kendisinden d kadar uzağındaki M noktasında oluşturduğu elektrik alanın yönü yükten dışa doğ-
rudur (Şekil 2.5.a). -q yükünün kendisinden d kadar uzağındaki N noktasında oluşturduğu elektrik alanın yönü
ise yüke doğrudur (Şekil 2.5.b).

6. ÖRNEK

Noktasal +q yüklü parçacığın elektrik alan içindeki M ve N noktaları yükten sırasıyla d ve 2d uzaktadır.
M ve N noktalarındaki elektrik alanların büyüklüğü E M ve E N olmaktadır.

+q M N
d

2d

Buna göre
a) Elektrik alanların büyüklükleri E M oranı kaçtır?
E N
b) M ve N noktalarındaki elektrik alan vektörlerini çiziniz.

ÇÖZÜM
a) Elektrik alan şiddeti ifadesine göre
q
q q q k d 2
E M = k E N = k 2 = k E M = = 4 olur.
d 2 ( d2 ) 4 d 2 q
k 2
E N
4 d
b) Elektrik alan vektörü (+) yükten dışa doğrudur. Elektrik alan şiddetleri arasındaki ilişki de
E M = 4E N olur. Buna göre M ve N noktalarındaki elektrik alan vektörleri aşağıdaki gibi çizilir.

+q M EM N EN

266