Page 14 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

31. ÖRNEK

Sayfa düzleminde bulunan yarıçapları r ve 2r olan K ve L halkaları mer- L i 4
kezleri O noktası olacak şekilde yerleştirilmiştir. Halkalardan sırasıyla i
ve i4 şiddetinde akımlar belirtilen yönlerde geçmektedir. K i

Buna göre K halkasının O noktasında oluşturduğu manyetik alanın O r
büyüklüğü B ise O noktasındaki bileşke manyetik alanının büyük-
lüğü kaç B olur? 2r

ÇÖZÜM

Sağ el kuralına göre K halkasının O noktasında oluşturduğu manyetik
alanın yönü sayfa düzleminden içeri doğru, L halkasınınki ise sayfa düzleminden dışarı doğrudur.
K ve L halkasının O noktasında oluşturduğu manyetik alanların büyüklüğü B K ve B L ise
K 2$ r i $
B K = r = B , yönünde olur.

K 2 $ r i 4 $
B L = r 2 = 2 B 9 yönünde olur.
Manyetik alan vektörleri zıt yönlü olduğu için O noktasındaki bileşke manyetik alan
B
B O = 2 B - B = 9 yönünde sayfa düzleminden dışarı doğru olur.

32. ÖRNEK

Sayfa düzlemindeki O merkezli K ve L tellerinden şekilde verilen yön
ve şiddetlerde akımlar geçmektedir.
L
K telinin O noktasında oluşturduğu manyetik alanın büyüklüğü B
olduğuna göre O noktasındaki bileşke manyetik alanın büyüklü-
ğü kaç B olur? i 2 2r r O i

K

ÇÖZÜM

O noktasında K teli sayfa düzleminden dışarı doğru, L teli ise say-
fa düzleminden içeri doğru bir manyetik alan oluşturur. Bileşke
L manyetik alan tellerin oluşturduğu manyetik alanların vektörel
olarak toplanmasıyla bulunur.
K 2$ r i $
B L B K = = B 9 yönünde olur.
i 2 2r r O i r

B K a K 2$ i 2 $ r = 1 K 4$ i $ r = K $$r i = B
B L = ` 360 j r 3 4 r 3 r 3 6 , yönünde olur.
K
B 5 B
B O = B - 6 = 6 9 yönünde olur.

316