Page 18 - Fizik 12 | 2.Ünite

2. ÜNİTE: BASİT HARMONİK HAREKET

Hız vektörünün yönü da�ma c�sm�n hareket yönüyle aynıdır. Bu nedenle

j = ~ r $ olarak göster�l�r.

Bulunan bağıntıya göre bas�t harmon�k hareket yapan c�sm�n hızı-
nın büyüklüğü, uzanım �le ters orantılıdır. Genl�k noktasından hare-
kete başlayan b�r c�sm�n uzanımının zamana göre değ�ş�m graf�ğ�
s�nüs eğr�s� oluşturduğuna göre hızın zamana göre değ�ş�m graf�ğ� de
s�nüs eğr�s� oluşturur. Buna göre hızın zamana göre değ�ş�m graf�ğ�
Şek�l 2.16’dak� g�b�d�r.
Hız

+j Max

O T T 3T T 5T 3T Zaman
4 2 4 4 2

-j
Max
Şek�l 2.16: Hızın zamana göre değ�ş�m graf�ğ�

 Örnek

m = 2 kg Sürtünmes�z yatay düzlemde b�r ucuna 2 kg kütlel� c�s�m bağlanmış
k = 200 N/m şek�ldek� yay, O noktasından K noktasına kadar sıkıştırılıyor.

K O K noktasından serbest bırakılan c�sm�n denge konumu olan
x = 40 cm O noktasından geçerken sah�p olduğu hızının büyüklüğü kaç
Denge
konumu m d�r?
s

 Çözüm

C�sme K noktasında etk� eden ger� çağırıcı kuvvet�n büyüklüğünü Hook
Yasası’na göre
F = k $ x
F = 200 $ 0,4 = 80 N olur.
Ger� çağırıcı kuvvet aynı zamanda
2
F = m $ ~ $ r d�r.
2
C�sm�n açısal hızı 80 = 2 $ ~ $ 0,4
~ = 10 rad bulunur.
s
O noktasından geçerken c�sm�n sah�p olduğu hız
ϑ = ~ $ r den

ϑ = 10 $ 0,4 = 4 m bulunur.
s

90 12. SINIF FİZİK