Page 17 - Fizik 12 | 2.Ünite

1. BÖLÜM: BASİT HARMONİK HAREKET

Sıra Sizde - 7

Sürtünmes�z yatay düzlemde K-L noktaları arasında bas�t harmon�k - 50 cm - 30 cm + 50 cm
hareket yapan c�sm�n A noktasından geçerken �vmes�n�n büyüklüğü K A O L
a , L noktasından geçerken �vmes�n�n büyüklüğü a d�r. Denge
1
2
a
Buna göre a 1 oranı kaçtır? konumu
2
Çözüm
Çözüm

Hızın Konuma Göre Değişimi

Düşey düzlemde düzgün çembersel hareket yapan b�r c�sm�n yatay j j
düzlemdek� �z düşümünün yaptığı hareket Şek�l 2.15’tek� g�b�d�r. C�s�m, α M
M noktasından geçerken ç�zg�sel hızının yatay eksendek� b�leşen�n j X θ α j
'
büyüklüğü j , c�sm�n yatay düzlemdek� �z düşümünün M noktasından y
x
geçerken sah�p olduğu hızının büyüklüğüne eş�tt�r. O
K θ L
A x
j x = j $ cosα dır.
C�sm�n ç�zg�sel hızının büyüklüğü açısal hız c�ns�nden j

j = ~ $ r d�r.
y
j x = ~ $ r $ cosα bulunur. cosα = r bağıntısından Yatay düzlem M '
K ' O x L '
j x = ~ $ y bulunur. A

2
2
r 2 = x + y d�k üçgen bağıntısından yararlanılarak Şek�l 2.15: Sab�t büyüklükte
j hızıyla düşey düzlemde
2
2
y = r - x yer�ne yazılırsa düzgün çembersel hareket
yapan c�sm�n hızının yatay
2
2
j = ~ $ r - x bulunur. düzlemdek� �z düşümü
x
Bu �fade r genl�kl� bas�t harmon�k hareket yapan b�r c�sm�n herhang� b�r
konumdan geçerken hızının büyüklüğünü bel�rleyen bağıntıdır.
C�sm�n uzanımı x = r olduğunda hızı sıfırdır. C�s�m denge konumundan
geçerken c�sm�n hızı en büyük değer�ne ulaşır. Elde ed�len hız bağıntı-
sında x = 0 yer�ne yazılırsa c�sm�n sah�p olacağı hızın en büyük değer�

j Max = ~ $ r bulunur.

12. SINIF FİZİK 89