Page 30 - Fizik 9 | 5.Ünite

5.4.1 ENERJİ İLETİM YOLLARI

Isının; sıcaklıkları farklı, etkileşim hâlindeki sistemler
arasındaki iletimi, maddenin cinsine ve fiziksel hâline göre
değişiklik gösterir. Isının yayılma yolları Şekil 5.4.1ʼdeki gibi üç
çeşittir.

Isının yayılma yolları

İletim Konveksiyon

Işıma

Şekil 5.4.1: Isının yayılma yolları

Isının İletim Yolu ile Transferi

Bir madde Şekil 5.4.2 a’daki gibi ısıtıldığında önce ısı kaynağına
yakın olan atom ve moleküller enerji alır ve titreşimleri artar. Bu ta-
necikler yakınlarındaki taneciklere çarpar ve onların da enerji kaza-
narak titreşmesini sağlar (Şekil 5.4.2 b). Bu şekilde ısı enerjisi mad-
denin bir ucundan diğer ucuna kadar iletilmiş olur (Şekil 5.4.2 c).
Atom

Metal
Isı alan Enerji metal
atomların boyunca
Isı kaynağı enerjisi artar. iletilir.

(a) (b) (c)
Şekil 5.4.2: Katılarda ısı iletimi
Sıcak su dolu bardağa soğuk metal bir kaşık konulduğunda
başlangıçta soğuk olan kaşığın sap kısmı, bir süre sonra ısınır
(Şekil 5.4.3) ve tutulamayacak hâle gelebilir. Bunun sebebi ısının
kaşığın bir ucundan sapına kadar iletim yolu ile yayılmasıdır.

Şekil 5.4.3: Isı iletim yolları

238 ISI VE SICAKLIK