Page 32 - Fizik 9 | 5.Ünite

Sıcak çayın soğuma sebebi çevresiyle yaptığı ısı alışverişidir.
Çevresine göre daha sıcak olan çaydan bardağa, bardaktan da ha-
vaya iletim yolu ile ısı akışı gerçekleşir. Çayı çevreleyen ve ısı alarak
genleşen hava yükselir. Yükselen havanın yerini daha soğuk, daha
yoğun hava alır. Bu alışveriş, çayın sıcaklığı çevresiyle eşit oluncaya
yani çay soğuyuncaya kadar devam eder.

SIRA SİZDE 24

Etek ucu kalorifer peteklerinin üzerine gelen perdelerin etek ucunun dalgalanma sebebi ne-
dir?

SIRA SİZDE 25

Mum alevine yaklaşıldığında belirgin bir ısınma hissi oluşma-
masına rağmen şekildeki gibi elimizi mumun üzerine getirdi-
ğimizde elimizin yanma hissinin sebebi nedir?

Isının Işıma Yolu ile Transferi

Isının iletim ve konveksiyon yolu ile taşınması için maddesel or-
tama ihtiyaç varken ısının ışıma yolu ile yayılması için hava ya da su
gibi maddesel bir ortama ihtiyaç yoktur. Bu nedenle ısı ışıma yolu ile
boşlukta da yayılabilir.
Isı enerjisinin ışınlarla dalgalar hâlinde yayıl-
ması olayına ışıma ya da termal ışıma denir. Sı-
o
caklığı mutlak donma noktasından (-273,16 C)
yüksek olan her varlık ışıma yapar. Bu ışımalar
elektromanyetik spektrumda kızılötesi bölgesine
karşılık gelir ve bu bölgedeki ışımalar gözle al-
gılanamaz. Bunun için termal kameralar geliştiril-
miştir. Termal kameralar, ışımaları görünür hâle
getiren düzeneklerdir. Işımanın şiddeti, ışıma ya-
pan cismin sıcaklığıyla doğru orantılıdır.
Bir kamp ateşinin yakınında durulduğunda
(Görsel 5.4.2) ateşe dönük olan taraf daha fazla
ısınır. Bunun sebebi kamp ateşine dönük tarafın
termal ışımaya maruz kalmasıdır. Az miktardaki
Görsel 5.4.2: Kamp ateşinde ısınan çocuk ısı, iletim ve konveksiyon yoluyla iletiliyor olsa da
ısınma, ışıma yoluyla sağlanır. Kamp ateşiyle kı-
yaslanamayacak kadar yüksek sıcaklığa sahip olan Güneşʼin yüzey
o
sıcaklığı yaklaşık 5600 Cʼdir. Dünya, Güneşʼin yaptığı bu ışımalar
sayesinde ısınmaktadır ve Güneş, Dünya üzerindeki yaşamın temel
enerji kaynağıdır.

240 ISI VE SICAKLIK