Page 118 - Coğfraya 10 Kavram Öğretimi Kitabı

CEVAP ANAHTARLARI COĞRAFYA 10
Kavram Öğretimi

3.
Çalışma No.: 1
KAVRAM
GERÇEKLEŞEN OLAY Tarihî Çağ / Jeolojik
1. Çağ
Alp-Himalaya kıvrım Jeolojik Zaman
dağlarının oluşması

I. Dünya Savaşı Tarihî Çağ

Türkiye’de volkanik alanların Jeolojik Zaman
oluşması

Kıtaların ayrılması Jeolojik Zaman
2. Levha Tektoniği: Yer kabuğunu oluşturan levhaların, Dün-
ya’nın iç sıcaklığı ve magmadaki yükselim hareketleri nedeniyle Kavimler Göçü’nün Tarihî Çağ
gerçekleşmesi
hareket etmesidir.
Levhaların hareket etmesine neden olan olaylar: Çekirdeğin Linyit kömürü ve petrolün
sıcaklığı, magmanın yükselim hareketi, dış kuvvetlerin izosta- oluşması Jeolojik Zaman
tik dengeyi bozması ile levhaların magma üzerindeki ağırlığı-
nın değişmesi, volkanik patlamalar ile levhaların ağırlıklarının
değişmesi. Tarımın keşfi ve yerleşik Tarihî Çağ
hayata geçiş
Çalışma No.: 2
1. Tarihî Çağlar: Çalışma No.: 3
• İnsan faaliyetleri etkilidir. 1.
• Çağların sonlanması ya da başlaması küresel etki oluşturan
insan faaliyetleriyle gerçekleşir.
• Yazının bulunması tarihî çağların başlangıcı olacak kabul edilir.
• Önemli medeniyetler tarihî çağların gelişimine yön vermiştir.
• İnsanların yaptığı önemli buluşlar tarihî çağlardaki gelişmeleri
etkilemektedir.

Jeolojik Zamanlar:
• Oluşumunda tamamen doğa olayları etkilidir.
• Zaman aralığı tarihî çağlara oranla çok daha geniştir.
• Jeolojik zamanların sonlanmasında ya da başlamasında büyük
doğa olayları etkilidir. Denizin geri çekilmesi.
• Jeolojik zamanlar içerisindeki olayları doğal gelişmeler
etkilemektedir. KAVRAM TANIM
• Tarihî çağlarda insan faaliyetleri etkiliyken jeolojik zamanlar- Geniş yer kabuğu parçalarının farklı coğrafi
da doğa olayları insanları etkilemektedir. Epirojenez olayların etkisiyle dikey doğrultuda yavaşça
• Doğa olayları canlıların birçok kez yok olmasına neden yükselip alçalmasına epirojenez denir.
olmaktadır.
• Jeolojik zamanlardaki doğa olayları, insanların ekonomik Deniz ve kara seviyesinde meydana gelen
değişim, kara kütlesinin yükselip alçalması-
faaliyetlerini ve yaşam tarzlarını etkilemektedir.
Transgresyon na bağlı olarak gerçekleşir. Kara kütlesinin
2. Jeolojik Zaman: Dünya’nın oluştuğu andan itibaren başlayan, ağırlaşıp alçalmasıyla denizin karaya doğru
birçok büyük doğa olayının gerçekleştiği ve Dünya yok olana ilerlemesine transgresyon denir.
kadar sürecek olan zaman dilimidir. Bu zaman dilimleri içeri- Kara kütlesinin hafifleyip yükselmesiyle de-
sinde gerçekleşen doğa olayları jeolojik zamanların özelliklerini Regresyon niz seviyesinin alçalmasına regresyon denir.
belirlemektedir.
Farklı yoğunluk ve kalınlıktaki yer kabuğu
Jeolojik zamanların başlaması ya da sonlanmasında etkili olan İzostatik parçaları manto üzerinde yüzer durumdadır.
Bu parçaların, yoğunluk ve kalınlıklarına
etkenler şunlardır: Denge göre mantoya az ya da çok gömülerek den-
• Canlı türlerinin yok olması gede durmasına izostatik denge denir.
• Yeni canlı türlerinin oluşması
• Büyük depremler 2. a. Epirojenez hareketi, coğrafi olayların sürece ve zamana
yayılması ve aynı zamanda süreklilik arz etmesi nedeniyle
• Büyük volkanik patlamalar jeolojik zamanlar içerisinde gelişimini tamamlamamıştır.
• Yeni kıtaların oluşması ya da yok olması
• Gök taşlarının Dünya’ya çarpması b. Yer kabuğu üzerinde ve altında gerçekleşen coğrafi olay-
• Küresel iklim değişiklikleri lar, yer kabuğu parçalarını sürekli olarak etkilemektedir.
• Levha hareketleri Bu nedenle yer kabuğu parçaları sürekli ve sürece yayılan
değişim ve gelişmelere maruz kalmaktadır. Epirojenez hare-
• Dağ oluşumları ketleri günümüzde de devam etmektedir.
115