Page 118 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
68 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
3. ÜNİTE : DALGALAR > 3.3. Su Dalgası
Kavram : Stroboskop
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı DURUYORMUŞ GİBİ 15 dk.
Çalışmanın Amacı Stroboskobun çalışma ilkesini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda bir öğrenci grubunun, stroboskobun çalışma ilkesini bir model üzerinden açıklaması
verilmiştir. Verilen açıklamalardan yararlanarak soruları cevaplayınız.

DURUYORMUŞ GİBİ

Bir gözlemci, tören alanı ile bulunduğu yer arasındaki paravanın otomatik kapısından tören geçişi yapa-
cak olan askerleri izlemektedir (Görsel 1).

Ç C B A

x x x +

Gözlemci

Görsel 1
• Tören kıtasındaki askerler özel olarak seçilmiştir ve aynı fiziksel özelliklere sahiptir.
• Askerlerin tören yürüyüşleri ritmiktir ve aralarındaki mesafe eşittir.
• A askeri kapının önündeki işaretli noktaya adımını attığı anda kapı açılmakta, işaretli noktayı geçtiği

anda ise kapı kapanmaktadır. B askeri işaretli noktaya adımını attığı anda kapı yine açılmakta, bu
noktayı geçtiği anda da kapı kapanmaktadır. Bu olay, tören geçişi boyunca tekrarlanmaktadır.
• Gözlemci, geçit töreni süresince işaretli yerdeki askerler değiştiği hâlde hep aynı askerin bulundu-
ğunu sanmıştır.
• A ve B askerleri arasındaki mesafe, A ve B askerlerinin yer değiştirme süresine oranlandığında as-
kerlerin yürüyüş hız büyüklükleri hesaplanmış olur.
C B A

Stroboskop (Görsel 2) döndürülerek periyodik dalgalara bakılır-
1 ken 1 numaralı yarıktan dalganın A dalga tepesi gözlenirken B
2 6 dalga tepesi A dalga tepesinin yerine geldiğinde stroboskobun da
2 numaralı yarığı 1 numaralı yarığın yerine gelir ve gözlemci tara-
fından yine dalga tepesi görüldüğünden dalgalar duruyormuş gibi
algılanır. Böylece dalganın frekansı stroboskobun yarık frekansı
ile eşitlenir ve dalganın yayılma hızı hesaplanır.
3 5
4
Görsel 2

116