Page 87 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 42
41 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.4. Dolaşım Sistemi > 11.1.4.1. Kalbin, damarların ve kalbin yapısı, görevi ve işleyişi
Kavram : Nabız, Tansiyon.
Sorular:
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
1.
1. Kulakçık kasılması 2. Mitral kapakların 3. Karıncık kasılması 4. Triküspit kapakların
kapanması açılması Çalışmanın Adı NABZIM KAÇ? 20 dk.
6. Aort girişindeki ka- 8. Karıncıkların kanla Çalışmanın Amacı Nabız, tansiyon kavramlarını açıklayabilme.
5. Kulakçık gevşemesi 7. Karıncık gevşemesi
pakların açılması dolması
9. Akciğer atardamarı Yönerge: Aşağıda verilen metin ve şekilden yararlanarak soruları cevaplayınız.
10. Temiz kanın vücu- 11. Mitral kapakların 12. Kirli kanın akciğere
girişindeki
da pompalanması açılması pompalanması
kapakların açılması
Sağ elinizin baş parmağını sol bileğinize bastırdığınızda hissedi-
len nabız dalgasını sayınız (Görsel 1). Bu saydığınız kalp atışının
Yukarıdaki tabloda verilen ifadelerden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
atardamarlardan hissedilmesidir ve nabız olarak adlandırılır. Nabız
bilekten ve boyundan ölçülebilir. Kanın, atardamarlar çeperine yap-
a) Yukarıda verilen olaylardan hangileri uyarı SA düğümünden AV düğümüne geçmesi sürecinde
tığı sıvı basıncına ise tansiyon denir. Karıncıkların kasılması sonucu
görülür?
oluşan basınca büyük tansiyon (sistolik basınç), gevşemesi sonucu
oluşan basınca küçük tansiyon (diyastolik basınç) denir. Tansiyon,
tansiyon aleti (sfigmomanometre) ile ölçülür ve ölçüm değeri mili-
b) Yukarıda verilen olaylardan hangileri uyarının AV düğümünden his demetlerine ve oradan da
metre civa (mmHg) olarak ifade edilir. Sağlıklı bireylerde tipik olarak
purkinje liflerine geçmesi sürecinde görülür?
büyük tansiyon 120 mmHg, küçük tansiyon 80 mmHg olarak ölçülür.
Görsel 1: El Bileğinden Nabız Ölçümü

2. Aşağıdaki tabloda kalbin çalışması ile ilgili verilen kavram ağında boş bırakılan alanları doldurunuz.
Sorular:

.............. ..............
1. Ayla Hanım ve Berna Hanım rutin kontroller için hastaneye gitmişlerdir. Ayla Hanım 56 yaşında, 155
cm boyunda, 80 kilo ağırlığında bir bayandır. Genellikle evde vakit geçirir, hareket etmeyi sevmez.
.............. Yarım ay kapakları Yarım ay kapakları .............. Düzenli ve sağlıklı beslenmez. Tuz tüketimi de oldukça fazladır. Annesinde ve babasında yüksek
tansiyon hastalığı vardır. Yapılan tetkiklerde Ayla Hanım’da da yüksek tansiyon hastalığı gözlen-
Kulakçık Kulakçıklar
ABO
ABO
Triküspit ve mitral KALP Triküspit ve mitral miştir.
Sistemi DÖNGÜSÜ kapaklar kapalı Sistemi
kapaklar açık
Karıncıklar Karıncık Berna Hanım da 56 yaşındadır. 160 cm boyunda, 55 kg ağırlığındadır. Günlük yaşamında sağlıklı
beslenmeye ve spor yapmaya özen göstermektedir. Berna Hanım’a yapılan tetkiklerde olumsuz bir
Kanın hareket yönü Kanın hareket yönü ..............
sonuç gözlenmemiştir.
..............
Ayla Hanım ve Berna Hanım aynı yaştadırlar. Fakat Berna Hanım daha sağlıklıdır. Bunun sebebi
.............. ..............
neler olabilir?
3. Aşağıda kalp döngüsüne ait verilen görsellerin altına o görseldeki kalp odacıklarının sistol/ diastol
durumlarını, kalpteki kapakların açık/kapalı durumlarını ve kanın hareket yönünü yazınız.
a) b) c)

Görsel 3: Kalp döngüsü

84 85
Hazırlayan: Aykut PEKİNCE