Page 96 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 96

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                      Kavram Öğretimi 46
 45  BİYOLOJİ 11    Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı  Ortaöğretim Genel Müdürlüğü  BİYOLOJİ 11
            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
 Kavram Öğretimi
            1. ÜNİTE     : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.4. Dolaşım Sistemi > 11.1.4.1. Kalp, kan ve damarların yapısı, görevi ve işleyişi
 Sorular:   Kavram       : Kan
            Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
            Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi
 1.   Aşağıda birbiri ile bağlantılı doğru / yanlış tipinde ifadeler içeren tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğin-
 de bir soru verilmiştir. a ifadesinden başlayarak her doğru ya da yanlış cevabınıza göre çıkışlardan   Çalışmanın Adı  YAŞAM SIVISI    20 dk.
 sadece birisini işaretleyiniz.
             Çalışmanın Amacı  Kanın yapısını ve görevlerini açıklayabilme.
 4
 8. Çıkış   Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görselden yola çıkarak soruları cevaplayınız.
 Büyük kan dolaşımı
 2  temiz kan ile sonlanır.
 9. Çıkış
 Büyük ve küçük kan   Kan doku, vücutta damar içinde dolaşan hücrelerden ve kan adı verilen sıvıdan oluşur. Kanın  taşıma,
 dolaşımı eş zamanlı
 gerçekleşir  5  10. Çıkış  koruma, düzenleme ve savunma olmak üzere dört temel görevi vardır.
 Küçük kan dolaşımı
 1  kanı temizler.     Kan doku, hücreler ve ara madde (plazma) olmak üzere iki bölümden oluşur.
 Küçük kan dolaşı-  11. Çıkış
 mı, CO  yoğunluğu
 2
 yüksek olan kan ile   6
 başlar.   Küçük kan dolaşı-  12. Çıkış  Plazma (kanın % 55’i)            Hücreler (% 45)
 3  mında akciğere bol   İçerik  Görevi                     Hücre Tipi       Özellikleri      Görevi
 oksijen bırakılır.   13. Çıkış
 Büyük kan dolaşımı
 yüksek basınçla   Su     Diğer                            Lökositler  Kırmızı kemik       Savunma ve
 başlar.  7  14. Çıkış    maddeleri                        (Akyuvarlar)  iliğinde üretilir.   bağışıklık
 Küçük kan dolaşımı,
 hücresel solunum         taşıyan çözücü                               Memeli eritrositleri
 ürünlerini kan ile sol                                                ilik oluşturduklarında
 karıncığa gönderir.    15. Çıkış  İyonlar (Kan   Kanın osmotik        çekirdekli hücrelerdir
             elektrolitleri;   dengesinin                              ancak daha sonra
             Sodyum,      ve pH’sinin
                                                                       çekirdeklerini
 2.  Büyük kan dolaşımı ve küçük kan dolaşımının vücutta izlediği yolu yazınız.    potasyum,   ayarlanması,   kaybederler.
             kalsiyum,    zar
             magnezyum,   geçirgenliğinin                              Çekirdeksiz
             klor,        düzenlenmesi                                 olma oksijen ve
                                                                       karbondioksit taşıma
             bikarbonat)
                                                                       kapasitesinin artmasını
             İyonlar (Kan   Kanın osmotik                              sağlar. Hemoglobin
             elektrolitleri;   dengesinin                              taşırlar.
             Sodyum,      ve pH’sinin
 3.  Aşağıda verilen ifadelere ait numaraları  tabloda uygun olan kısma yazınız.    potasyum,   ayarlanması,   Eritrositler  Kan sıvısında ve   Oksijen
             kalsiyum,    pıhtılaşma,                      (Alyuvarlar)  vücut boşluklarında   taşınması
             magnezyum,   savunma                                      bulunabilen         ve bir miktar
 Büyük kan   Küçük kan   1.   Kanı oksijence zenginleştirmek.    klor,   savunmada görevli   karbondioksit
 dolaşımı  dolaşımı  bikarbonat)                                       hücrelerdir. Kemik   taşınması
 2.   Hücrelere oksijen taşımak.                                       iliğinde ve lenf
 3.   Hücrelerdeki atık maddeleri boşaltım organlarına götürmek.       bezlerinde üretilirler.
                                                                       Özellikle bakteri
 4.   Kanın pH değeri yükselir.                                        kaynaklı hastalıklarda
                                                                       sayıları artar. Damar
 5.   Kanın pH değeri düşer.                                           duvarından geçerek
                                                                       dokular içerisine
 6.   Kandaki karbondioksiti azaltmak.
                                                                       geçerek yabancı
                                                                       maddelere karşı
 7.   Akciğer atardamarı ile başlar.
                                                                       savaşır ve vücudu
 8.   Aort atardamarı ile başlar.                                      korur. Çekirdek taşırlar.
                                                           Trombositler  Kemik iliğinde sen-  Kan pıhtılaş-
 9.   Kalp ile akciğer arasında gerçekleşir.
                                                           (Kan        tezlenen küçük kan   ması
 10. Hücrelere besin taşımak.                              pulcukları)  hücreleridir. Çekirdek
                                                                       taşımazlar. Kanın pıh-
                                                                       tılaşma mekanizmasın-
                                                                       da rol oynarlar.




            Görsel 1: Kanın yapısı

 92                                                                                                 93
 Hazırlayan: Fatma DEMİRAY
   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101