Page 43 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 20
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11
3. ÜNİTE : ŞİİR > Nazım Biçimleri > Serbest Müstezat
Kavram : Serbest Müstezat
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Okuma Becerisi, Yazma becerisi

Çalışmanın Adı SERBEST YAZIYORUM 20 dk.
Çalışmanın Amacı Serbest müstezat nazım şeklinin genel özelliklerini açıklaybilme ve serbest müstezatı diğer nazım biçimlerinden ayırt
edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki bilgi haritasını inceleyiniz. Bilgilerden hareketle soruları cevaplayınız.

Başarılı örnekler Tevfik Fikret,
Cenap Şahabettin ve Ahmet
Haşim tarafından verilmiştir.
Divan edebiyatındaki müste-
Servetifünun ve Fecriati
zatın uzun ve kısa dizelerinin
dönemlerinde yaygın olarak
serbest bir şekilde uygulanma-
kullanılmıştır.
sı ile oluşturulmuştur.
Serbest Müstezat

Şiir düzyazıya yaklaştırılmıştır. Cumhuriyet Dönemi Türk
Fransız edebiyatının etkisiyle Edebiyatı’nda serbest şiir adını
şiirde anjanbumanlar görülür. almıştır.

Uzun ve kısa dizeler şiir içinde
bazen belli bir düzen içinde-
dir bazen de düzensiz olarak
yer alır. Kafiyeli veya kafiyesiz
olması şairin isteğine bağlıdır.

I. Metin II. Metin
GELMEDEN EVVEL
Bülbül yetişir bağrımı hûn etti figānın Kalbim
Zabt eyle dehânın Benim bir ormandı,
Hançer gibi deldi ciğerim tîğ-i zebânın İsimsiz, âsûde
Te’sîr-i lisânın
Bir büyük orman;
Ve gölgelerde revân
Âh etse nola bülbül-i dil meşhedim üzre
Tâ mahşer olunca Olan hafî suların aks-i şevk-i müttaridi
Çok çekti gam-ı hârını gül-zâr-ı cihânın Dağıtırken sükûtu beyhûde
Bu bâğ-ı fenânın Düşünürdüm ki, hangi gün, ne zaman
(…) Ne zaman
Girecektin o kalb-i mes’ûde?
mefûlü / mefâîlü / mefâîlü / faûlün
mefûlü / faûlün Ahmet Haşim, Bütün Şiirleri
İzzet Molla (Metinler, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Kelime Dağarcığı:
aks-i şevk-i müttarid: Düzenli sevincin yansıması. âsûde: Sessiz, dingin. beyhûde: Boşuna. bülbül-i dil: Gönül
bülbülü. dehân: Ağız. gam-ı hâr: Gam çeken, kederlenen . gülzar: Gül bahçesi. hafî: Gizli. hûn: Kan. kalb-i
mes’ûde: Mutlu kalp. meşhed: Şehit olunan yer. revân: Akan, yürüyen. tîğ-i zebân: Yaralayıcı söz.

41