Page 44 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
20 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

1. Okuduğunuz metinleri verilen özelliklere göre değerlendiriniz. Özelliklerden hareketle şiirlerin hangi
nazım biçiminde yazıldığını belirleyiniz.

Özellik I. Metin II. Metin

a) Kafiye kullanılmıştır.

b) Dizeler belli bir ölçüye göre yazılmıştır.

c) Uzun ve kısa dizelerden meydana gelmiştir.

ç) Şiir düzyazıya yaklaştırılmıştır.

Nazım biçimleri
I. metin:

II. metin:

RESİM YAPARKEN
Fırçam, kadîd bir ağacın hasta bir dalı, Seyreylerim, ve aczine kâil o san’atın,
destimde müştekî heyecanlarla titriyor; takdîse inhimâk ederim sun’ i kudreti;
gûyâ çiçek diye lâkin zaman olur
bir hâk-i sebze döktüğü kanlarla titriyor. pek rûhsuz bulur da beğenmem tabîati.

On gündür işte uğraşıyor fikr ü san’atım Mutlak o gün beğenmek için hasta münfail
bir mevc-i hisse vermek için șekl-i irtisâm; bir başka çehre, giryeli bir çehre isterim...
seyr eylerim bu levhayı artık aled devâm, Bundandır işte, şi’r olacak yerde sözlerim
verdim emek diye. ba’zan figân olur!

mefûlü / fâilâtü / mefâîlü / fâilün / mefûlü / fâilün
Tevfik Fikret, Rübab-ı Şikeste
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır)

Kelime Dağarcığı:
kadîd: Çok zayıf, kurumuş kalmış. dest: El. müşteki: Şikayet eden, sızlanan.. hâk-i sebz: Çimenli toprak.
mevc-i hisse: His dalgası. irtisâm: Resmi çıkma. aled devâm: Sürekli olarak. kâil: Razı olmuş, inanmış.
Karekod takdis: Kutsal sayma, büyük kabul etme. inhimak: Bir şeyin üzerine büyük bir istekle düşme. girye: Ağlama,
Alanı gözyaşı. figan: Feryat etme, inleme.
Asıl karekodlar
yerleştirildikten sonra
kalıptaki görseli siliniz.
Asıl karekodda çerçeve
konturu olmayacak.
2. Tevfik Fikret’in Resim Yaparken şiirinde serbest müstezadın özelliklerini belirleyiniz.

42
Hazırlayan: Mustafa Asım EKMEKÇİOĞLU