Page 158 - sosyoloji
P. 158
SOSYOLOJİ 11
kısa sürede ulaşabilmektedirler. Bu özelliklere sahip grup 3. Olası cevaplar:
üyelerinin motivasyonu artacak ve üyelerin çalışma tatmini Gözlemin avantajı, verilerin birinci elden toplanmasıdır. Böy-
yüksek olacaktır. Grup kararlarının bir ya da birkaç kişi tara- lece ikincil düzeydeki kaynakların yorumları üzerinden olgu-
fından alındığı, üyelerin tercihlerinin ve kişisel özelliklerinin yu yorumlama riski ortadan kaldırılmış olmaktadır.
dikkate alınmadığı gruplarda ise üyelerin motivasyonu düşe-
cek ve grubun amacına ulaşması zorlaşacaktır. Wacquant gruba girmekte sıkıntı yaşamış olabilir. Bunu ba-
şarabilse bile onlara tamamen kendini kabul ettirmekte zor-
lanmış olabilir.
Çalışma No.: 13
Bu tür çalışmalar aylar, bazı durumlarda yıllar alabilir ki Wa-
cquant’ın çalışması 3.5 yıl sürmüştür. Dolayısıyla çok büyük
1. Yönerge:
emek ve özveri gerektirir. Bunlar çok pahalı projelerdir. Wa-
1. Dürüstlük, Güvenilirlik, Şeffaflık, Saygı, Özgürlük cquant, finansal anlamda zorluk çekmiş olabilir.
Gözlemcinin varlığı, grubun doğal davranmamasına neden
olabilir. Bu durum da verilerin güvenilirliğini ve geçerliliğini
2. Yönerge: etkileyebilir.
Gözlemlerin ve konuşmaların kaydedilmesi gerçek bir sorun
olabilir. Araştırmacının henüz zihninde tazeyken konuşmaları
Etik İhlalleri İLKELER yazması gerekir ancak sürekli not almak, gözlemlenenler için
rahatsız edici olabilir.
Araştırma metni yazılırken yararla- güvenilirlik Gözlemci, grupla kendini fazla özdeşleştirebilir. Dolayısıyla
nılan kaynakları belirtmemek tarafsızlığını ve nesnelliğini kaybedebilir.
Telif ve patent hakları saklı ürünleri
yasal olmayan yollardan temin dürüstlük Çalışma No.: 16
etmek
1. Yönerge:
Bazı verilerin sosyal hayata dönük
olumsuz etkilerini dikkate almadan saygı 1. Görüşmeyi arkadaşlarınızla yaptığınız konuşmalardan ayıran
verileri yayınlamak temel fark; görüşmenin önceden iyice planlanmış, şekillenmiş
ve standartlaştırılmış olmasıdır. Görüşmeci önceden kararlaş-
Bilim insanlarını baskı altına almak özgürlük tırılmış plana uymak zorundadır. Görüşme esnasında araştır-
macı belirlenmiş işleri yapacak, sadece tespit edilmiş soruları
soracak ve görüştüğü kişiden gelen cevapları uygun olarak
Araştırmalar yapılırken gerekli kaydedecektir. Arkadaşlık görüşmelerinde konu her zaman
izinler alınmadan özel hayata özgürlük, saygı değişebilir ve kayıt tutulmaz.
müdahale etmek
Başka kullanıcılara izin vermeyen 2. Görüşmenin Dezavantajları:
internet kaynaklarına girmek ve saygı, dürüstlük • Pahalı ve zaman alıcı olması
izin almadan verilerini kullanmak • Yanlılığa açık ve görüşmecinin yeteneğine bağlı olması
Araştırma sonuçlarını tamamen şeffaflık • Görüşülen kişinin beğenilme ve takdir edilme içgüdüsü ile
paylaşmamak yanıltıcı cevaplar verebilmesi
• Verilerin kaydedilme zorluğunun olması
Bilimsel doğruları kişisel çıkarlara dürüstlük • Görüşmecinin yorum, ses tonu ve davranışlarının güven
alet etmek problemi oluşturabilmesi
• Duyarlılık gerektiren konularda dikkat edilmesi
1. Etik dışı davranışlar sergilenerek hangi sorunların ortaya çıka- • Yetkisizlik ve genelleştirmede yaşanabilecek zorluklardır.
cağı (emek hırsızlığı vb. suçlar), bu sorunların tüm ülkelerde
olup olmadığı (gelişmiş ve gelişmemiş ülkelerde bu tür ihlal- Görüşmenin Avantajları:
lerin yaygın olup olmadığı), bu ilkelere uymanın zorunluluğu, • Görüşmenin yüz yüze bir soruşturma olması
bu ilkelerin ne kadar önemli olduğu tartışılır. • Soruşturmanın sözlü olması
• Soruları cevapsız bırakacak kimselerin olmaması
Çalışma No.: 14
• Esnek olması
1. Wacquant araştırmasında katılımcı gözlem tekniğini kullan- • Anlık tepki verilebilmesi
mıştır. • Veri kaynağının teyit edilmesi
2. Wacquant’ın siyah gettonun gündelik gerçeğini dışarıdan bir • Derinlemesine bilgi elde edilebilmesidir.
yabancı olarak anlaması zordur. Önyargılı ve objektiflikten
uzak bir yaklaşım ortaya çıkabilir. Çünkü bireylerin eylem- 2. Yönerge:
leri subjektiftir ve bireylerin deneyimleri, ilişkilendirildiği
subjektif değerlere odaklanarak yorumlanmalıdır. Katılımcı 1. Görüşme yöntemi kullanarak konu; ilgi alanımıza giren ya da
gözlemde araştırmacı gruba dâhil olduğu için insanların hangi toplumdaki önem derecesini merak ettiğimiz, örneklem seçi-
davranışı neden yaptığını doğru anlama şansı daha yüksektir. minde sorun yaşamayacağımızı düşündüğümüz herhangi bir
Bir üye olarak hareket edip grubun anlamları, bakış açıları, toplumsal olay/olgu olabilir. Gençlerde boş zaman aktiviteleri,
değerleri ve sorunları hakkında fikir edinebilmektedir. İnsan- okul başarısını etkileyen sebepler, aile içi iletişim vb. konular
lar doğal çevrelerinde gözlemlenebilmekte; sosyolog onların olabilir.
günlük davranışlarını ve bu davranışlara yükledikleri anlamla- 2. Olası cevaplar:
rı, onların gözlerinden görerek kaydedebilmektedir. Anketler-
de ve görüşmelerde insanlar yalan söyleyebilir, abartabilir ve Daha fazla ayrıntı ve açıklamaya ulaşabilmek için daha fazla
araştırmacıyı yanlış yönlendirebilmektedir. Ancak katılımcı soruya yer verilen yarı yapılandırılmış görüşme cevabı verilir.
gözlemci, insanları günlük doğal bağlamlarında inceleyerek Yarı yapılandırılmış görüşme türünde, görüşmeyi yapan kişi
önceliklerini ve endişelerini, anlamlarını ve tanımlarını keş- soruları önceden hazırlamıştır fakat görüşme sırasında katı-
fetme şansına sahip olabilmektedir. lımcıya kısmi esneklikler sağlar. Gerekirse soruların yeniden
155