Page 54 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 26
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12
4. ÜNİTE : ROMAN > Cumhuriyet Dönemi’nde Roman > Anlatım Teknikleri
Kavram : Metinler arasılık
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Yazma Becerisi

Çalışmanın Adı SÖYLENMEMİŞ HİÇBİR SÖZ YOKTUR 20 dk.
Çalışmanın Amacı Metinler arasılığın esere etkisini fark edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki bilgi notunu ve bilgi haritasını inceleyiniz, metni okuyunuz. Bunlardan hareketle
soruları cevaplayınız.

Bilgi Notu: Metinler Arasılık

“Metinler arasılık” kavramı modernizm ve postmodernizm akımlarının önemli unsurlarındandır. Metin-
ler arasılık bir roman yazarının halk hikâyesinden, kutsal metinden, fabldan ya da başka bir yazarın
romanından, eserinde faydalanması olarak tanımlanabilir.
İntihal/aşırma metinler arasılık içinde düşünülen bir yöntem değildir. Çünkü intihal, başkasına ait olan
bir fikri ya da emeği kendi fikri ya da emeğiymiş gibi sunmadır.

Aşağıda metinler arasılık yöntemleri yer almaktadır.

METİNLER DİREKT
ARASILIK ALINTI ALINTI GÖNDERME YORUM PARODİ PASTİŞ ÖYKÜNME
• Eser sahibi • Bir met- • Bir metni • Bir metin- • Bir metni • Bir metni • Bir metinden
önceden nin bir doğrudan de ifade gülünç- yeniden veya bu metin-
yayım- kısmını veya üstü edilen leştirerek ele alır. deki fikirlerden
lanmış bir doğrudan kapalı ola- fikirler üze- yeniden ele Pastiş her esinlenerek
metnin hikâ- kendi rak ifade rine yorum alır. zaman asıl eserini oluştu-
yesini veya eserinde eder. yapar, bun- metni gü- rur. Etkilenme
me tindeki kullanır. lara cevap lünç hâle ile taklit etme
bazı düşün- verir. getirmeye birbirinden
celeri kendi çalışmaz. farklıdır. Taklitte,
eserinde eserin bir kısmı
kullanır. ya da eserdeki
karakterlerden
biri olduğu gibi
metne aktarılır.
Öykünmede ise
sadece ilham ve
etkilenme söz
konusudur.

GÖKKUBBEDE SÖYLENMEMİŞ HİÇBİR SÖZ YOKTURGİLLERDEN BİR ROMAN
YA DA OĞUZ ATAY’IN TUTUNAMAYANLAR’INDA POSTMODERN İZDÜŞÜMLER
Kesin olarak sınırları çizilmese de postmodernizm gerçeği genel olarak edebiyat ve sanat çevrelerin-
ce kabul görmüştür. Türk romanında bilinçli olarak ilk postmodernist roman denemesini Oğuz Atay,
Tutunamayanlar adlı romanıyla yapmıştır. Yazar, postmodernist yapının kendisine verdiği özgürlükle
roman anlayışında sıkça kullanılan … metinlerarasılık gibi teknikleri farklı şekillerde ve roman es-
tetiğini bozmadan kullanır. Bu yazıda Tutunamayanlar adlı romanı postmodern kılan kimi özellik ve
tekniklerin izleri sürülmeye çalışıldı.
Anahtar Sözcükler: Oğuz Atay, Tutunamayanlar, roman, anlatı, üstkurmaca, postmodernizm.
(…)

51