Page 49 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
23 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

Osman, kılını kıpırdatmadan köşesinden dinlerdi. Kahve halkını heyecana getiren bu parlak sözle-
re bir tek lâkayt görünen Tatar Osman olduğu için bu kabadayılardan biri ondan şüpheye düşmüş:
“Bundan sonra mücadeleye muhalif olanlara bu toprakta ekmek yok!” diye haykırmıştı. Ve o gün
ilk, hatta son defa köy halkının zihninde hiç sevmedikleri Osman’la iftihar ettiklerini Kör İsmail
söylemişti.
— Bana bak ağabey, demişti, sen bizim köyü ufak tefek gördün de soğan, sarmısak sepeti mi sandın?
Aramızda en sünepe, en suratsızı bile aslan gibi göğüs gerdi. Nuh gemisi teknelerle İngiliz donanma-
sının burnunun dibinde Anadolu’ya silah kaçırdı.
Osman Kaptan’a Ankara’dan maaş bağlanması, Osman’ı köyün tarihî bir abidesi haline soktu. Bü-
yük Millet Meclisi’nde onun adı bile geçtiği söylendi. Bu vak’aya sebep olan şey şu idi: Cephane
sandıkları arasında Tatar Osman, Anadolu’ya bir adamcağız da kaçırmıştı. Ve bu adam mebus olmuş
ve dava kazanılır kazanılmaz, Meclis’te Osman Kaptan’ın hizmetleri hakkında tumturaklı bir nutuk
çekmişti. Öyle ya, memleketin kurtuluş zaferine yardım eden bir adam unutulacak değildi ya! Bunun
üzerine ona vatan hizmeti tertibinden bin kuruş maaş bağlanmıştı. Bu aylık Kaptan’ın hayat tarzında
bir değişiklik yapmadı. Kızının sırtında yine o eski kostüm, işte o kadar. Alışveriş yine tuzla yağdan
ibaret.
(…)

Halide Edip Adıvar, Tatarcık
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

1. Okuduğunuz metinde köylü-aydın çatışmasını gösteren örnek cümleler yazınız.

2. a) Metinde, Tatar Osman’ın idealleştirilen kişilik özellikleri nelerdir?

b) Sizce yazarın Cumhuriyet’in genç döneminde yazdığı bu eserinde idealize edilmiş bir karakteri
kullanmasının amacı ne olabilir?

Karekod
Alanı
Asıl karekodlar 3. Romanda sizce millî mücadele-halk ilişkisinde hangi konuya vurgu yapılmıştır? Atatürk’ün hangi ilkesi
yerleştirildikten sonra
kalıptaki görseli siliniz. ön plandadır? Metinden örnek cümlelerle açıklayınız.
Asıl karekodda çerçeve
konturu olmayacak.

46
Hazırlayan: Hatice PERÇİN AYAN