Page 6 - Kimya 9 | 1. Ünite

Kimya Bilimi

• Deneylerin sistematik bir şekilde yapılması,
• Terazinin yaygın olarak kullanılması,
• Deneyde kullanılan maddeler arasında nicel ilişkilerin kurulması,
• Teorilerin doğrudan deney sonuçları ile ilişkilendirilerek test edil-
mesi modern kimyanın başlangıcı olarak düşünülebilir.
Kimya biliminin gelişim sürecine Mezopotamya, Çin, Hint, Yunan,
Orta Asya ve İslam uygarlıklarının yaptığı katkılar unutulmamalıdır.

1. Simyacıların sınama yanılma yoluyla bulduğu maddelerin neler olduğunu ve bu maddeleri hangi
amaçla kullandıklarını araştırarak poster hazırlayınız.
2. Kimya bilimine katkı sağlayan bilim insanlarının yaptığı çalışmaları poster hâline getirerek okulunu-
zun duvarlarında paylaşınız.

OKUMA PARÇASI
UYGARLIKLARIN KİMYA BİLİMİNE KATKILARI
Bilim tarihi, herhangi bir dönemi kapsamayıp bilim tarihinin kök-
leri ilkel toplumlara ve uygarlıklara kadar uzanır. Kimyanın simyadan
yola çıkarak bir bilim olma sürecinde Mezopotamya, Çin, Hint, Mısır,
Yunan, Orta Asya ve İslam uygarlıklarının önemli katkıları olmuştur.
Mezopotamyalılar diğer bütün medeniyetlerde olduğu gibi in-
san sağlığına önem vermiş, bitkilerin özellikle kök, sap, meyve ve
yapraklarını ilaç olarak kullanmışlardır. Günümüzde bulunan bir kil
tablet en eski ilaç kitabının Mezopotamyalılara ait olduğunu göster-
mektedir (Görsel 1.1.3). Bu tablette on iki farklı ilacın nasıl hazır-
landığı anlatılmaktadır. İlaçların hazırlanmasında simyadan kimyaya
aktarılan öğütme, kaynatma, çalkalama, yıkama, özütleme, çözme
gibi fiziksel yöntemler kullanılmıştır. Mezopotamya’da küçük ve orta
çaplı cerrahi operasyonların yapıldığı da bilinmektedir.
Mezopotamya’da ayrıca bitkisel ve hayvansal boyalarla derilerin
boyanmasına, cam ve camdan yapılan eşyaların, mineral ve metalle-
rin (altın, gümüş, kurşun, bakır, kalay, tunç, antimon gibi) süs eşyası Görsel 1.1.3: Mezopotamya’ya ait
olarak kullanıldığına dair bilgilere rastlanmaktadır. sümer kil tableti
Çinli simyacılar bazı tepkimelerin belli bir sıcaklıkta gerçekleşti-
ğini kavramış ve bu sayede su banyoları ve diğer ısı dengeleyici alet-
leri tasarlamışlardır. Terazi kullanmış, bambudan yapılmış borularla
cihazların parçalarını birbirine bağlamışlardır. Damıtma tekniğiyle
alkolü elde etmişlerdir.
Bazı minerallerin ve arsenik sülfürlerin ilaç olarak kullanılmasını
sağlamışlardır. Çinliler, maddeler ve maddelerin nasıl tepkimeye gir-
diğini gösteren cetveller hazırlamışlardır.
Hint uygarlığında kimya bilgisinin ortaya çıkışı tamamıyla prati-
ğe dayalıdır. Çanak çömlek yapımı, bunların pişirilmesi, boyar mad-
delerin hazırlanması Hint uygarlığında kimya biliminin temellerini
atmıştır. Hintli simyacılar ilaç hazırlanmasına da önem vermişlerdir.
Ayrıca geliştirdikleri simya laboratuvarlarında fırın, imbik (Görsel
1.1.4), imbik şişeleri gibi araçları da kullanmışlardır. Görsel 1.1.4: Hint uygarlığında
geliştirilen imbik

21