Page 27 - Kimya 9 | 4. Ünite

Maddenin Hâlleri
NELER KAZANILDI?

Aşağıda bazı olaylar verilmiştir. Bu olaylar gazların hangi özelliği veya özellikleri ile ilgilidir?
Karşılarına yazınız.
• Mayalanan hamurun kabarması
• Sıcak hava balonları
• Oda spreylerinin odaya hoş koku vermesi
• Doğal gazın evlerimize ulaşması

Neler Kazanılacak? Gazların basınç, sıcaklık, hacim ve miktar özellikleri birimleriyle ifade edilecek
Basınç birimleri olarak (atm ve mmHg); hacim birimi olarak litre (L); sıcaklık birimleri olarak Celcius
o
( C) ve Kelvin (K); miktar birimi olarak da molü öğreneceksiniz (Birim dönüşümleri ve hesaplamalara
girmeyeceksiniz).

4.4.2. GAZLARI TANIMLAYAN ÖZELLİKLER
Gazlar; sıcaklık, basınç, hacim ve madde miktarı gibi çeşitli değiş-
kenlere bağlı olarak farklı fiziksel davranışlar sergileyebilir.
Basınç
Atmosfer bir gaz karışımıdır ve yeryüzüne basınç uygular. Atmos-
ferin yeryüzüne uyguladığı basınca atmosfer basıncı denir. Atmosfer
basıncı barometre ile ölçülür.

Yükseklik arttıkça birim hacimdeki tanecik sayısı ve hava basıncı azalır.
Düşük basınç

Yüksek basınç

Görsel 4.4.3: Yükseklikle atmosfer basıncının ilişkisi
Bulunduğumuz ortamda atmosfer basıncını hissetmeyiz. Çünkü
insan vücudundaki iç basınç, dış basıncı dengeler. Ancak atmosfer ba-
sıncı her yerde aynı değildir. Örneğin yükseklere çıkıldıkça atmosfer
basıncı düşer (Görsel 4.4.3). Vücudunun üzerinde basınç yapan hava
miktarı azalır. Bir yüzücü denizin derinliklerine daldıkça üzerindeki
basınç artar. Su basıncının derinliğe göre değişmesi gibi atmosfer ba-
sıncı da yüksekliğe göre değişir. Atmosfer basıncı deniz seviyesinde 1
atmosferdir, denizden yukarılara çıkıldıkça basınç azalır. Kapalı kap-
ta bulunan gazlar hem birbirlerine hem de kabın çeperlerine çarpa-
rak çarptıkları yüzeye bir kuvvet uygular. Bu kuvvete gaz basıncı de-
nir ve bu basınç manometre ile ölçülür.
Gazın basıncı birim hacimdeki taneciğin sayısı, hızı ve çarpışma
sayısıyla orantılıdır.
Basınç birim yüzeye uygulanan kuvvettir. P ile gösterilir. Basınç
birimlerinden en çok kullanılanlar atmosfer (atm) ve mmHg’dır.
1 atm = 760 mmHg’dır.

169