Page 6 - Matematik 10 | 6.Ünite
P. 6

Yandaki şekilde bir dikdörtgenler prizması
                                                                    ve açınımı verilmiştir. Bu dikdörtgenler
                                                                    prizmasının yanal yüzeyleri olan
                                                                    dikdörtgenlerin alanları toplamı prizmanın
                                                                    yanal alanına eşittir. Yandaki dikdörtgenler
                                                                    prizmasının yanal alanı
                                                                     bc$ +  ac$ +  bc$ +  ac$ =  (b +++  ) a c$
                                                                                                  b
                                                                                               a
                                                                                         =  ( a2 + 2  ) b $  colur .
                                                                                               2
                                                                                           14444444444 3 5
                                                                                           Taban çevresi  Yükseklik
                                                                    Buradan bir dik prizmanın yanal
                                                                    alanı, taban çevresi ile yüksekliğinin
                                                                    çarpımıdır.

                   Yukarıda verilen dikdörtgenler prizmasının her bir tabanının alanı  ab$  dir. Tabanlarının alanları
                   toplamı  ab2   olur. Dikdörtgenler prizmasının yüzey alanı, yanal alanı ile iki taban alanının toplamına
                   eşittir. Ayrıtları a, b ve c birim olan yukarıdaki dikdörtgenler prizmasının yüzey alanı,
                                                  )
                   ( a2 + 2  ) b c$ + 2 ab =  2 (ac +  bc +  abolur .
                   1444444 2444444 3  9
                     Yanalalan  Taban alanlar›
                                 toplam›
                   Buradan bir dik prizmanın yüzey alanı, yanal alanı ile taban alanları toplamıdır.





                    Birim küplerle oluşan
                    prizmalar



                    Prizmayı oluşturan birim
                                                  1             6               12              24
                    küp sayısı

                    Prizmanın hacmi               1             6               12              24

                    Prizmanın taban alanı         1             6               6                6


                    Prizmanın yüksekliği          1             1               2                4

                    Prizmanın taban alanı ile   1 1$  = 1    6  1 $  =  6    6 2$  =  12     6 4$  = 24
                    yüksekliğinin çarpımı

                   Yukarıdaki tablo incelendiğinde birim küplerle oluşturulan prizmaların taban alanı ile yüksekliğinin
                   çarpımının prizmanın hacmine eşit olduğu görülür.
                   Buradan ayrıtları a, b ve c birim olan bir dikdörtgenler prizmasının hacmi a • b • c olur.





                           2


                Ayrıt uzunlukları 12 cm, 20 cm ve 30 cm olan dikdörtgenler prizması şeklindeki bir hediye kutusunun
                               3                        2
                hacminin kaç  cm  ve yüzey alanının kaç  cm  olduğunu bulunuz.






               314
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11