Page 19 - Tarih 9 | 5.Ünite

İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU

Hz. Osman’ın şehit edilmesinin ardından, Hz. Ali iç karışık-
lıkların yaşandığı, İslam Devleti’nin parçalanma tehlikesiyle
karşı karşıya kaldığı bir ortamda halife seçilmiştir. Bu nedenle
onun halifelik süreci fetihlerden çok İslam toplumu içerisindeki
karışıklıklarla mücadele edilen bir dönem olmuştur.
Dört Halife Devri’nde sadece siyasi gelişmeler ve fetihler
yaşanmamış, İslam devletinin kurumları da geliştirilmiştir.
Ayrıca İslami kuralların kalıcı hâle getirilmesi için kültürel
çalışmalar yapılmıştır.

İslamiyet’in kısa sürede geniş alanlara yayılmasının ne- CEVAPLAYALIM
denleri nelerdir?

Kültürel çalışmaların ilki Kur’an’ın kitap hâline getirilmesidir.
Hz. Ebu Bekir Dönemi’nde birçok hafız şehit olunca unutul-
masını engellemek için Hz. Ebu Bekir ayetleri bir araya top-
latmış ve Kur’an-ı Kerim kitap hâline getirilmiştir. Böylelikle
Kur’an-ı Kerim’in günümüze kadar eksiksiz ve bozulmadan
gelmesi sağlanmıştır.
Hz. Ömer’in halifelik dönemi İslam Devleti’nin teşkilatlandı-
ğı dönem olmuştur. Bu dönemde İslam ülkesinin sınırlarının
genişlemesine bağlı olarak siyasi hâkimiyet alanı büyümüş
ve nüfus artmıştır. Bunun üzerine ülke toprakları yönetim
birimlerine ayrılarak illere valiler atanmıştır. Toplanan vergi-
ler sistemli hâle getirilmiş ve İslam Devleti’nin hazinesi yani
Beytü’l-mâl oluşturulmuştur.
Hz. Ömer zamanında askerî alanda da düzenlemeler yapıl-
mıştır. İslam tarihinde ilk düzenli ordu ve ordugâh şehirler
kurulmuştur. Askerî ikta sisteminin temelleri atılarak fethedilen
topraklar daha verimli kullanılmaya başlanmıştır. Hz. Ömer
Dönemi’nde, orduların durumunu yakından takip etmek ve
merkezle taşra irtibatını sağlayabilmek için posta evleri inşa
edilmiştir. Fethedilen yerlerde İslam’ın tam anlamıyla yer-
leşmesi için Arabistan’ın çeşitli yerlerinden getirdiği aileleri
yerleştirilmiştir. Basra, Kûfe gibi yeni şehirler kurulmuştur.

Hz. Ömer, eğitim ve öğretime önem vermiş ve fetihlerle
genişleyen topraklarda okullar açarak bu okullara görevliler
tayin etmiştir. Hz. Ömer zamanında Hicret (622) başlangıç
kabul edilerek ilk hicrî takvim düzenlenmiştir.

Dört Halife Dönemi’nde siyasi alanlarda hangi gelişmeler CEVAPLAYALIM
yaşanmıştır?

Hz. Osman Devri’nde Kur’an nüshası çoğaltılmış diğer İslam
ülkelerine gönderilmiştir. Hz. Osman Dönemi’nde ayrıca İs-
lamiyet’in Orta Asya’ya yayılmasını sağlamak için Horasan
Valiliği oluşturulmuştur.

145