Page 20 - Tarih 9 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

Dört Halife Devri’nde yapılan fetihler ve oluşturulan kurumlar
Müslüman topluma maddi ve manevi önemli faydalar sağla-
mış, İslam kültür ve düşüncesinin oluşmasında yeni mede-
niyetin teşekkülünde etkili olmuştur.
İslam Dünyasında İlk Ayrılıklar

Hz. Osman Dönemi’nde fetih hareketlerinin yavaşlamasıyla
ekonomik ve sosyal sorunların baş gösterdiği karışıklıklar dö-
nemi başlamıştır. Hz. Osman Dönemi’nde, İslam Devleti’nin
Medine'den uzak bölgelerdeki askerî harekâtı çok masraflı ve
sıkıntılı olmuştur. Fethedilen bölgelerin imar, iskân, eğitim ve
diğer masraflarına da hazineden ciddi miktarlar harcanmıştır.
Ekonomik sıkıntıları ortadan kaldırmak isteyen Hz. Osman,
Hz. Ömer zamanında halka bağlanan maaşları kesmek zorun-
da kalmıştır. Birçok insanın etkilendiği ve devlete karşı tavır
aldığı bu durum, bir süre sonra
Cahiliye Dönemi’ndeki kabilecilik
anlayışını tekrar gün yüzüne çıkar-
mıştır. Bunlara ilave olarak Hz. Os-
man’ın yapmış olduğu tayinlerde,
kendi kabilesi ve ileride Emeviler
Devleti’ni kuracak olan Ümeyyeo-
ğullarına ayrıcalık tanıdığı iddiaları
halkta tepkileri artırmıştır. Sonuçta
Kûfe ve Mısır bölgelerinde isyanlar
çıkmaya başladı. İsyanın elebaşları
Medine'ye gelerek Hz. Osman’ı,
Kur’an (Görsel 5.12) okuduğu bir
esnada evinde şehit etmiştir. Bu
Görsel 5.12 isyan ve sonrasında işlenen cinayet ile Müslüman toplum
Hz. Osman Devri’nde
yazılan Kur’an-ı Kerim içerisinde ilk fitne hareketi başlamıştır.
Hz. Osman’dan sonra halife seçilen Hz. Ali, kendini iç ka-
rışıklıkların içinde bulmuştur. İlk icraat olarak Hz. Osman
zamanındaki olaylara sebep olduklarını düşündüğü valileri
görevlerinden alıp yerlerine yenilerini atamıştır. Fakat gö-
revden alınan bu valiler, Hz. Osman’ın katillerinin bulunarak
cezalandırılmamasını bahane ederek Hz. Ali’ye muhalif bir
grup oluşturmuştur.
Hz. Osman’ın isyancılar grubu tarafından öldürülmüş olması,
katillerin bir an önce bulunup cezalandırılmasını zorlaştırmıştır.
Hz. Ali böylesine nazik bir dönemde ani ve keskin kararlar
vermek istememiş, suçlu ile suçsuz tam ayırt edilmeden ve-
rilecek kararlarda masum insanların da zarar görebileceğini
ve İslam Devleti içinde parçalanmaların yaşanabileceğini
söylemiştir. Bunun için de suçluları cezalandırma konusunda
acele etmemiş ve titiz davranmıştır.

Hz. Peygamber’in eşi Hz. Ayşe ve çevresindekiler, Hz. Os-
man’ın katillerinin bir an önce bulunup cezalandırılmasını
ve Müslümanların içinde bulundukları kargaşa ortamından

146