Page 23 - Tarih 9 | 5.Ünite

İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU

Berberilerle bazen de Bizans’la yapılmıştır. Bu seferler sonu-
cunda Berberilerin bir kısmı İslamiyet’i kabul etmiştir.

Emevilerde Muaviye zamanında, toplanan bir şûranın aldığı
karar doğrultusunda oğlu Yezid, İslam tarihinde ilk defa veliaht
tayin edilmiş babasının ölümünden sonra da halife olmuştur.
Yezid’in halife olmasıyla gerek halifeliğin Hz. Ali’nin soyundan
devam etmesi gerektiğini düşünenler gerekse Emevilerin
yönetiminden memnun olmayan diğer gruplar muhalif bir
tutum sergilemiştir. Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hüseyin de Yezid’e
bağlılığını bildirmemiş ve Kerbela denilen yerde ailesi ve ak-
rabalarıyla birlikte şehit edilmiştir. Bu acı olay Müslümanları
çok üzmüş ve Yezid ile Emevi hanedanlığına karşı toplumda
bir tepki oluşmuştur. Bu olay, iki taraf arasındaki (Şia-Sünni)
tarihî sınırın kesin çizgisi olmuştur.

Kerbela Olayı
Muaviye’nin ölümünden sonra Yezid halife oldu. Medine’de
yaşayan Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hüseyin, Yezid’in halifeliğini ka-
bul etmedi ve ailesiyle birlikte Mekke’ye geçti. Hz. Hüseyin’in
Yezid’in halifeliğini kabul etmediğini duyan Kûfe halkı, Hz.
Hüseyin’e mektup yazarak onu Kûfe’ye çağırdılar. Eğer Kûfe’ye
gelirse ona tabi olup halifeliğini kabul edeceklerini söylediler.
Bunun üzerine Hz. Hüseyin durumu gözleriyle görmesi için
amcasının oğlu Müslim bin Akil’i Kûfe’ye gönderdi. Kendisi de
bir süre sonra Kûfe’ye doğru yola çıktı. Bu sırada Yezid’e bağlı
olan Kûfe Valisi Ubeydullah bin Ziyad, şehirdeki başta Müslim
bin Akil olmak üzere bazı Hz. Hüseyin taraftarlarını idam etti.
Ailesi ve yakın akrabalarıyla Mekke’den yola çıkan Hz. Hüse-
yin’i engellemek için pek çok kişi ricacı olsa da o, yolundan
dönmedi. Kûfe valisinin gönderdiği ordu Hz. Hüseyin ve onun
etrafındakileri Bağdat’ın 100 km güneyinde yer alan Kerbela’ya
kadar takip etti ve burada 10 Ekim 680’de Hz. Hüseyin ve
adamlarının üzerine saldırıya geçti. Başta Hz. Hüseyin olmak
üzere Hz. Muhammed’in pek çok akrabası burada şehit edildi.
Sağ kurtulanlar da Şam’a halife Yezid’e gönderildi. Bu acı olay,
Müslümanları çok üzmüş günümüze kadar süren mezhep ayrı-
lıklarında önemli bir milat olmuştur (Aycan, 2011, s.27-30’dan ÖRNEK METİN
düzenlenmiştir).

Emeviler Dönemi’nde siyasi çekişmeler neredeyse hiç bitme-
miştir. Ancak sekizinci Emevi halifesi olan Ömer bin Abdüla-
ziz Dönemi farklıdır. Bu dönemde mevalilerden alınan cizye
vergisi kaldırılarak ayrımcılığa son verilmiş ve toplumun her
kesimini kucaklayan bir yönetim sergilenmiştir. Bu yüzden
Ömer bin Abdülaziz’e ilk dört halifenin yönetim anlayışına
benzer bir yönetim sergilediği için beşinci halife denmiştir.

I. Velid’in halifeliği döneminde Horasan Valisi Kuteybe bin
Müslim, Maveraünnehir Bölgesi’nde pek çok şehri fethet-
miştir. Buhara, Semerkand ve Harezm gibi önemli Türk
şehirleri onun zamanında Emevi hâkimiyetine girmiştir.

149