Page 22 - Tarih 9 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

5.3. EMEVİLER

TARTIŞALIM Dört Halife Devri’nin sona ermesiyle İslam toplumunda
yaşanan sorunlar neler olabilir?

Hz. Ali’nin şehit edilmesinden sonra oğlu Hz. Hasan halife
olarak kısa bir süre İslam topraklarının bir kısmını yönetti.
Ancak Muaviye’nin güçlü bir
ordu kurup geniş topraklara
hükmetmesi pek çok Müslü-
man’ın onun halifeliğini ka-
bul etmesine neden oldu. Hz.
Hasan gerek savaş yorgunu
adamlarına güvenemediğinden
gerekse Müslümanlar arasın-
da daha fazla kargaşa olması-
nı istemediğinden 661 yılında
Görsel 5.14
Şam (Suriye) Muaviye’nin halifeliğini kabul etti. Böylece halifelik, Emevi
Hanedanlığı’na geçmiş oldu (Görsel 5.14).

Muaviye, Kureyş kabilesinin Ümeyyeoğulları veya Emeviler
koluna mensup olduğu için devlet, Emevi Devleti olarak ad-
BİLİYOR MUSUNUZ?
landırılmıştır.

Muaviye’nin halifelik makamına geçmesiyle İslam tarihinde
yeni bir dönem başlamıştır. Akrabası Hz. Osman’ın katillerinin
cezalandırılmadığını bahane eden Muaviye, ilk dört halifenin
seçilme şekillerinden farklı olarak halifeliği kabilecilik anlayışı
ve kılıç kuvvetiyle kazanmıştır. Dört Halife’nin seçiminde, da-
nışma yani istişare prensibi dikkate alınmışken Muaviye’nin
siyasi mücadeleyle bu makama gelmesi, hilafet sisteminin
özünde büyük değişikliklere neden olmuştur.
Bu değişiklikler Muaviye’nin, oğlu Yezid’i veliaht
tayin etmesi ve halifeliğin el değiştirmesinde
saltanat sisteminin ortaya çıkmasıyla yeni bir
boyut kazanmıştır.
Muaviye, siyasi birliği sağladıktan sonra İslam
fetihleri yeniden hız kazanmıştır. Bu dönemde
yapılan fetihler üç ana başlık altında toplanabi-
lir. Bunlardan birincisi Türkistan yönündeki fe-
tihlerdir. Bu bölgeye yapılan seferler sonucunda
Emevi orduları; Kâbil, Buhara, Sicistan, Nesef ve
Görsel 5.15 Baykent gibi yerleri ele geçirmiş ve büyük ganimetler elde
Eyüp Sultan Türbesi
(İstanbul) etmiştir. Fetih hareketlerinin yoğunlaştığı ikinci bölge Ana-
dolu’dur. Muaviye; Bizans İmparatorluğu’na yapılan seferleri
düzenli bir hâle getirmiş, İstanbul kuşatılmış ancak sonuç
alınamamıştır. Meşhur sahabe Eyyup el Ensari bu kuşatmada
hastalanarak vefat etmiştir (Görsel 5.15). Muaviye zamanında
deniz seferleri de yeniden başlamış, Rodos, Sakız gibi adalar
alınmıştır. Kuzey Afrika yönündeki mücadeleler ise genelde

148