Page 20 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 4.Ünite
P. 20
İKİ SAVAŞ ARASINDAKİ DÖNEMDE TÜRKİYE VE DÜNYA
Kısa süre içinde Cemiyet, galip devletlerin çıkarlarını koruyan bir örgüt hâli-
ne dönüştü. İtalya’nın Habeşistan’ı işgaline, Almanya’nın Avusturya’yı ilha-
kına ve II. Dünya Savaşı’nın başlamasına engel olamayan Milletler Cemiyeti,
uluslararası pek çok sorunun çözümünde başarılı olamadı.
Locarno (Lokarno) Antlaşması (1 Aralık 1925): Fransa’nın Almanya’yı
zayıf tutmak için izlemiş olduğu tamirat borçları politikası dolayısıyla, Versay
Antlaşması’ndan sonra bir gerginlik sürecine giren Fransız-Alman ilişkileri,
imzalanan Locarno Antlaşması ile ancak karşılıklı güven çerçevesi içine gi-
rebildi. Locarno Antlaşması, Fransa’nın Almanya’ya karşı kendi güvenliğini
sağlama çabalarının bir sonucudur.
Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Çekoslavakya ve Belçika arasın-
da İsviçre’nin Locarno şehrinde imzalanan bu antlaşmayla devletler birbirle-
rinin sınırlarını tanımış oluyorlardı.
Almanya’yı tekrar uluslararası iş birliğine dâhil eden Locarno Antlaşması, bu
yüzden önemlidir. Bu antlaşmaların ardından Almanya, 1926 yılında Milletler
Cemiyetine üye olarak kabul edildi.
Briand-Kellog (Bıraynd-Kellog) Paktı (27 Ağustos 1928): Fransa ve ABD
dışişleri bakanlarının öncülük etmesi ile başlayan görüşmeler, 27 Ağustos
1928’de dokuz devlet arasında (ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Ja-
ponya, Belçika, Polonya ve Çekoslavakya) imzalandı. Pakta daha sonra Tür-
kiye ve 1929’da Sovyetler Birliği de katıldı.
Briand-Kellog Paktı ile “savunmaya dayanmayan savaş” kanun dışı sayılmış
ve anlaşmayı imzalayan devletler anlaşmazlıkların çözümü için savaş yoluna
gitmeyeceklerini, barışçıl yöntemlere başvuracaklarını taahhüt etmişlerdir.
Bu pakt, barış ve silahsızlanma çabalarında önemli bir aşamadır fakat hayata
geçirilememiştir.
4. 3. 2. I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Dünya Ekonomik
Bunalımı (Kara Perşembe)
Sıra Sizde
Küresel çapta yaşanan ekonomik bunalımlar, ülke içinde ya da
ülkeler arasında ne gibi sorunlara yol açar?
1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, dar anlamıyla New York Borsasının çök-
mesidir. Geniş anlamıyla ise kredi sistemiyle varlığını sürdüren ekonomide
fazla üretimden kaynaklanan üretim-tüketim dengesizliği olarak özetlenebi-
lir. I. Dünya Savaşı, özellikle Avrupa dışında üretim kapasitesinin olağanüstü
artmasına sebep olmuştu ve sanayi ülkeleri ihraç ettikleri ürünlerle büyük
karlar elde etmişlerdi. Fakat 1920’li yıllardaki tarımsal üretimdeki artış tarım
ürünleri fiyatlarının düşmesine neden oldu. Amerikan çiftçilerinin savaş sıra-
sındaki talepleri karşılamak için üretimini artırdıkları tarım ürünleri ellerinde
kaldı. Çiftçiler, üretim fazlası ürünlerini ellerinden çıkarmak için fiyatları dü-
şürdüler. Ancak savaş sırasında üretimlerini artırmak amacıyla aldıkları kre-
dileri ödemekte sıkıntıya düştüler.
ABD’de I. Dünya Savaşı’nın getirdiği zorluklar karşısında küçük şirketler
birleşmiş ve tekeller oluşturmuşlardı. 1929’a gelindiğinde Amerika ekonomi-
sinin %50’si 200 kadar holdingin kontrolüne girmişti. Bu dönemde Amerikan
banka ve şirketlerinin çalışma esaslarını düzenleyen yasalar yetersizdi.
Atatürk sahip olduğu çiftlikleri ve
Atatürk İlkeleri anayasaya kondu. mallarını millete bağışladı.
1937 1937
154