Page 7 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 5.Ünite

5. Ünite

5. 2. II. DÜNYA SAVAŞI SÜRECİNDE TÜRKİYE

Görsel 5.3: İngiltere Başbakanı Churchill,
Türkiye Cumhurbaşkanı İnönü,
ABD Başkanı Roosevelt Kahire Görüşmelerinde

Araştır Öğren Paylaş

Savaşlar sizce neden devletlerin dış politikalarında ve ülke içi siya-
setlerinde değişimlere neden olur?

5. 2. 1. Savaş Döneminde Türkiye’nin Dış Politikası

Sıra Sizde
Savaş sırasında tarafsız ülkeler ne tür baskılara maruz kalabi-
lir? Tartışınız.
II. Dünya Savaşı sırasında iki düşman grup ama üç farklı ideoloji (Faşizm,
Komünizm ve Kapitalizm) birbirleriyle kıyasıya bir savaşa tutuşmuşlardı.
Türkiye birbirleriyle savaşan iki grup tarafından da II. Dünya Savaşı’nın içine
çekilmek istendi. Türkiye uyguladığı dış politika sayesinde II. Dünya Sava-
şı’na girmemeyi başardı.

1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’yı işgali ile II. Dünya Savaşı fiilen
başladı. Türkiye tarafsız olduğunu duyurdu. Kasım 1942’de savaşın seyri de-
ğişmeye başladı. Stalingrad’da Alman ilerleyişi durduruldu. Kuzey Afrika’da
da Almanlar yenildi ve Müttefik kuvvetler İtalya’ya asker çıkardılar. Savaşın
kısa sürede bitirilmesi için Müttefikler, Balkanlar üzerinden Almanya’ya yeni
bir cephe açmak istediler. Ayrıca Kızıl Ordu’nun ve dolayısıyla komünizmin
Doğu Avrupa’ya girmesini de önlemiş olacaklarını düşünüyorlardı. Bunun
için Türkiye’nin savaşa girmeye ikna edilmesi gerekiyordu. İngiltere Başba-
kanı gizlice Adana’ya gelerek Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile görüştü (30
Ocak 1943). Aralık ayında da ABD Başkanı ve İngiltere Başbakanı ile İsmet
İnönü arasında Kahire Görüşmeleri oldu (Görsel 5.3). İsmet İnönü, Türk or-
dusunun asker ve malzeme yetersizliğini öne sürerek Türkiye’yi savaşa sok-
mak yerine zaman kazanmayı tercih etti.

Şubat 1945’te toplanan Yalta Konferansı’nda savaştan sonra kurulacak olan
dünya sisteminin nitelikleri belirlendi. Bu sistemi yürütecek uluslararası bir
örgütün kurulması kararı (Birleşmiş Milletler) alındı. 1 Mart 1945’te kadar
Almanya ve müttefiklerine savaş ilan edecek devletlerin de kurucu üyeliğe
alınacağı açıklandı. Türkiye de bu gelişmeler üzerine 23 Şubat 1945’te Al-
manya’ya savaş ilan etti.

Türkiye’de Ekmek Karnesi
Birleşmiş Milletler Bildirisi yayınladı. uygulaması başladı.
1942 1942

165