Page 16 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 6.Ünite

II. DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA TÜRKİYE VE DÜNYA

6. 3. 1950’Lİ YILLARDA TÜRKİYE

Görsel 6.12: M. Kemal Atatürk’ün naaşı
Anıtkabir’e nakledilirken

Araştır Öğren Paylaş

Marshall Planı doğrultusunda yapılan ekonomik yardımların Türk
ekonomisine etkilerini tartışınız.

6. 3. 1. Siyasi Hayat

14 Mayıs 1950 seçimleriyle başlayan Demokrat Partinin iktidarı kesintisiz
olarak on yıl devam etti ve 27 Mayıs 1960 yılındaki askerî darbeyle sona
erdi. Bu süreç boyunca CHP ana muhalefet partisi görevini üstlendi. DP ge-
nel başkanlığını yürüten Celal Bayar, 14 Mayıs seçimlerinden sonra Türkiye
Cumhuriyeti’nin üçüncü cumhurbaşkanı oldu. Celal Bayar, DP genel başkan-
lığından istifa ederek görevini Adnan Menderes’e bıraktı. Bu on yıllık süreçte
DP genel başkanlığını Adnan Menderes, CHP genel başkanlığını ise İsmet
İnönü sürdürdü.

DP iktidarının ilk yıllarında 18 Temmuz 1932 tarihli genelge ile başlayan
ezanın Türkçe okunması uygulamasına 16 Haziran 1950’de son verildi. Bu
tarihten sonra ezanın okunuşu aslına döndürüldü. Yine aynı dönemde halkı
kışkırtmak amaçlı Atatürk heykellerine yapılan saldırılar üzerine 25 Temmuz
1951’de Atatürk’ün manevi şahsiyetini korumak için Atatürk Aleyhine İşle-
nen Suçlar Hakkında Kanun çıkarıldı. İnşaatı yarım kalan Anıtkabir tamam-
landı ve 1953’te Atatürk’ün naaşı geçici olarak konulduğu Etnoğrafya Müze-
sinden alınarak törenle ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir’e nakledildi (Görsel
6.12). Köy Enstitüleri 1954’te öğretmen okullarına dönüştürüldü.

DP döneminde ekonomide önemli gelişmeler yaşandı. Bu dönemde devletçi
ekonomi anlayışından liberal ekonomiye geçiş yapıldı. Bunun sonucu ola-
rak 1950’den 1954’e kadar geçen süreçte Türkiye ekonomisinde kalkınmanın
yaşandığı bir dönem oldu. Ekonomide tarım sektörüne öncelik verildi. DP,
sanayide de özel sektöre dayalı bir siyaset uyguladı. Ekonomiyi geliştirmek
için yabancı sermaye teşvik edildi. Bu amaçla 1951’de Yabancı Sermayeyi
Teşvik Kanunu çıkarıldı.

Balkan Paktı kuruldu. Dumlupınar Faciası yaşandı.
1953 1953

188 4 Nisan