Page 11 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 6.Ünite

6. Ünite

askerî ve ekonomik yardım yapılması gerektiğini ancak İngiltere’nin içinde
bulunduğu ekonomik sıkıntılar nedeniyle bu yardımları yapamayacağını be- Oku-yorum
lirtti. İngiltere’nin Yunanistan’daki askerlerini de geri çekmek zorunda oldu-
ğu açıklandı. SSCB tehdidine karşı ABD’nin sorumluluk üstlenmesi istendi. Demir Perde
(Görsel 6.7). İngiltere Başbakanı Sir Winston
Churchill (Sör Vinstın Çörçil), Sov-
yetler Birliği’nin tutum ve davranış-
Sıra Sizde larından duyduğu endişelerini 12
Mayıs 1945’te, Başkan Truman’a
SSCB tehdidine karşı Batı savunmasında Türkiye ve Yunanis-
çektiği telgrafta şöyle belirtmiştir:
tan’ın önemli olmasının nedenleri neler olabilir?
“Bir ya da iki yıl içinde durum ne ola-
cak? Bu tarihte Amerikan ve İngiliz
orduları eriyecek, Fransızlar esaslı
SSCB’nin girişimleri ve yayılmacı tutumu karşısında ABD Uzak Doğu’da, bir şekilde teşkilatlandırılmış olmak-
Doğu Akdeniz’de ve Orta Avrupa’da harekete geçti. Böylece II. Dünya Sa- tan uzak bulunacak; oysa Rusya iki
vaşı’nda müttefik olan ABD ile SSCB arasında savaş sonrasında iş birliği ye- ya da üç yüz tümenini ayakta tutma
rine çatışma süreci başlamış oldu. Batı Bloku’nun liderliğini üstlenen ABD, kararını verebilecektir…
SSCB’yi çevreleme politikası izledi. ABD’nin Batı Bloku’nun liderliğini üst- Cepheye (Rusya) bir demir perde
indirmiştir. Ardında nelerin cereyan
lenmesiyle İngiltere, Avrupa’daki üstünlüğünü ABD’ye bıraktı. ettiğini bilmiyoruz.
Dr. Rıfat UÇAROL, Siyasi Tarih, s. 939.
Batı Blokunun Teşkilatları

SSCB’nin yayılmacı politikasının karşısında kendisini “Hür Dünya” olarak İngiltere Başbakanı Churchill
adlandıran Batı Bloku ülkeleri ABD öncülüğünde belli alanlarda teşkilatlan- SSCB için “demir perde” tabirini
malara gitti. Bu teşkilatlar askerî, ekonomik ve siyasi alanlarda gerçekleşti. kullanarak neyi anlatmaya çalış-
Böylece II. Dünya Savaşı’nın getirdiği olumsuz şartlarla var olan SSCB teh- mıştır
didine tek başına direnmesi mümkün olmayan ülkelerin bir araya getirilerek
bu durum aşılmaya çalışıldı. NATO ve Avrupa Konseyi gibi oluşumlar bu
amaçla kuruldu. Ayrıca Truman Doktrini ve Marshall yardımı projesi de bu
siyaseti destekleyen adımlardı.

Truman Doktrini

ABD Başkanı Harry S. Truman (Hery S. Truman), 12 Mart 1947’de Avru-
pa’yı desteklemek ve güçlendirmek için Truman Doktrini’ni ilan etti. Tru-
man, Amerikan Kongresine sunduğu bildiride Türkiye ve Yunanistan’a yar-
dım yapılması için kendisine yetki verilmesini istedi. Amerikan Kongresinde;
SSCB tehdidine karşılık Yunanistan’a 300 milyon, Türkiye’ye de 100 milyon
dolarlık yardımın yapılması kabul edildi. ABD, Truman Doktrini ile iki temel
amaca ulaşmaya çalıştı: Bu amaçlardan öncelikli olanı dünyanın neresinde
olursa olsun SSCB’nin yayılmasını engellemek ABD’nin ekonomik ve siya-
sal hâkimiyetinin genişlemesini sağlamaktı. İkinci amaç ise SSCB tehdidine
karşı Türkiye ve Yunanistan’a askerî yardım yapmaktı.

Marshall Planı

ABD, Avrupa’nın ekonomik yönden güçlü olduğu takdirde SSCB’nin siyasi
yayılmacılığına karşı koyabileceğini düşünüyordu. Bu nedenle ABD, 1945-
1946 yılları arasında Batı Avrupa ülkelerine 15 milyar dolarlık yardımda bu-
lundu. Ancak ABD’nin yardımları Avrupa’nın ekonomik ve siyasi sorunlarını
çözmeye yeterli değildi. ABD Dışişleri Bakanı George Marshall (Corç Mar-
şal), 5 Haziran 1947’de yaptığı açıklamada ABD’nin, Avrupa’nın ekonomik
kalkınması için yapacağı girişimden önce, Avrupa ülkelerinin kendi arala-
rında ekonomik iş birliği sağlamaları gerektiğini belirtti. Ancak bu iş birliği
sağlandıktan sonra bir açık ortaya çıkarsa bu açığın kapatılması için ABD’nin Görsel 6.8: ABD Dışişleri
yardımcı olabileceğini söyledi (Görsel 6.8). Bakanı G. Marshall

Berlin şehrinde Sovyet yanlısı
ABD Başkanı Harry S. Truman seçimleri kazandı. geçici yönetim kuruldu.
1948 1948

183