Page 13 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 6.Ünite

6. Ünite

Türkiye ve Truman Doktrini

Truman Doktrini ile SSCB’nin yayılmacılık politikasının tehdidi altında ka-
lan Yunanistan ve Türkiye’ye askerî ve ekonomik yardımlar yapıldı. ABD’nin
yapacağı yardım açıklaması Türk siyasetçileri tarafından olumlu karşılandı.
Gerek CHP ve gerek DP üyeleri ABD’nin Türkiye’yi desteklemesini dostane
bir tavır olarak gördüler. Türkiye’nin Truman Doktrini ile ABD yardımları-
nı kabul etmesinin başlıca sebebi, SSCB’nin istekleri ve tehdidi karşısında
ABD’nin desteğini almaktı.

Truman Doktrini, Türk dış politikasında da büyük değişikliklere yol açtı.
Truman Doktrini’nin uygulanmasından sonra Türkiye, tamamen Batı Bloku
yanlısı bir dış politika izlenmeye başladı. Truman Doktrini’yle dış politika-
da Batı Bloku’na yaklaşan Türkiye NATO’ya katılmak istedi. Bunun sonucu
Kore Savaşı’nda Birleşmiş Milletler Barış Gücü Komutanlığı bünyesinde sa-
vaşa katıldı. Kore Savaşı’nda Doğu Bloku’nun yayılmacılığına karşı dünyay-
la birlikte hareket eden Türkiye, Batı Bloku ülkelerinin desteğini kazandı.

Türkiye’nin Avrupa Konseyine Üye Olması

Soğuk Savaş Dönemi’nde Türkiye’nin dış politikasının temel hedefi, Batı ile
siyasi ve ekonomik ilişkiler içinde olmaktı. Bu doğrultuda Türkiye, Avrupa
Konseyi içinde yer almak istiyordu. Böylece Batılı devletlerle olan ilişkiler
geliştirilmiş ve iş birliği de artırılmış olunacaktı. Türkiye, Avrupa Komisyo-
nu kurulduktan kısa bir süre sonra Yunanistan ve İzlanda ile birlikte Ağus-
tos 1949’da Avrupa Komisyonuna davet edildi. Türkiye bu süreçten sonra,
komisyonun kurucu üyeleri arasında sayıldı. Türkiye’nin komisyona kesin
katılımı ise TBMM tarafından 12 Aralık 1949’da onaylandı.

Türkiye’nin NATO’ya Katılması

NATO, 4 Nisan 1949’da 12 devletin katılımıyla kuruldu. Türkiye ise baş-
langıçta NATO’nun dışında kaldı. 14 Mayıs 1950 seçimleri sonucu iktidara
gelen Demokrat Parti, NATO’ya katılma çalışmalarına hız verdi. Türkiye’nin
NATO’ya katılmak istemesinin nedenleri şöyle sıralanabilir:

1. NATO içerisinde yer alarak, SSCB tehdidinin devam etmesi karşısında
ülke topraklarının savunulmasının kolaylaştırılması düşünülmüştür.

2. Türk devlet adamları Avrupa Konseyinin kurucu üyelerinden olan Türki-
ye’yi Batı’nın ayrılmaz bir parçası olarak görüyorlardı. Bu yüzden Batı’ya
dönük dış politikanın vazgeçilmez bir koşulu olarak NATO’ya üye olma-
nın gerekli olduğu düşünülmüştür.

Türkiye’nin NATO’ya katılma sürecinde Kore Savaşı’nın başlaması ile Tür-
kiye’nin Birleşmiş Milletler Komutanlığı emrine 4.500 kişilik kuvvet gön-
dermesi üyeliğe kabulünde olumlu bir etki yaptı. Türk askerinin bu savaşta
gösterdiği üstün başarı tüm dünyanın dikkatini çekti. Bu durum Türkiye’nin
NATO üyeliği için bazı Batı Bloku ülkelerinin yaptığı itirazları önemli ölçüde
azalttı. NATO’ya katılma konusunda Kore Savaşı, Türkiye için önemli bir dö-
nüm noktası oldu. Türkiye’nin NATO’ya kabul edilmesini sağlayan bir baş-
ka gelişme ise SSCB’nin nükleer silah edinmesi oldu. 1949’da SSCB, atom
silahına sahip olduğunu resmen açıkladı. ABD, SSCB’nin olası bir nükleer
saldırısına karşılık verebilmek için SSCB’ye yakın bölgelerde askerî üslere
ihtiyacı olduğunu düşünüyordu.

NATO kuruldu. Avrupa Konseyi Kuruldu.
1949 1949

4 Nisan 185