Page 10 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 6.Ünite

II. DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA TÜRKİYE VE DÜNYA

SSCB’nin kendi topraklarını Alman işgalinden kurtardıktan sonra savaştan
Bilgi Notu çekilmesinden endişe eden ABD ve İngiltere, SSCB’nin ilerlemesine tepki
göstermediler. Böylece SSCB savaşın sonlarına doğru Doğu ve Orta Avru-
Marshall Planı’na karşılık SSCB ve pa’daki ülkelerden birçoğunu işgal etti.
uydu devletleri, aralarındaki eko-
nomik ilişkileri ve iş birliğini sık- 1947’de barış antlaşmalarının imzalanması neticesinde SSCB’nin işgal etmiş
laştırmak için Molotof Planı doğ- olduğu ülkelerden çekilmesi gerekiyordu. Fakat SSCB, denetimi altındaki ül-
rultusunda ikili ticaret sistemleri
kurdular. kelerde komünist partileri iktidara getirip muhalefet partilerini tamamen tasfi-
ye etmeden buralardan çekilmedi. Macaristan, Bulgaristan, Romanya, Polon-
ya ve Çekoslovakya’daki muhalefet, baskı yoluyla tamamen tasfiye edildi. Bu
ülkeler komünist partiler iktidara getirilerek kontrol altına alındı. Anayasaları
değiştirilerek sosyal, siyasal ve ekonomik düzenleri Sovyet modeline göre
yeniden kuruldu. SSCB, Doğu Avrupa ülkeleriyle dostluk, iş birliği, saldır-
mazlık gibi antlaşmalar yaparak bir blok oluşturdu ve bu ülkeleri daha sıkı
denetim altında tutmaya çalıştı.
Doğu Bloku Teşkilatları

Cominform

SSCB’nin öncülüğünde Doğu Bloku üye devletlerinin kendi aralarındaki iş
birliğini artırmak için farklı alanlarda teşkilatlanmalara gidildi. İlk olarak 5
Ekim 1947’de Cominform kuruldu. Cominform ile SSCB ve komünist rejim-
ler arasında siyasi ve ideolojik bağ sağlandı.

Comecon

Marshall Planı ve Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütüne karşı SSCB öncülü-
ğünde Comecon (Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi) kuruldu (25
Ocak 1949). Comecon’un amacı; üye ülkelerde ekonomik gelişmeyi hızlan-
dırmak, bilimsel ve teknik gelişmeye önem vermek ve üye ülkeler arasındaki
dayanışmayı sağlamaktı.

Varşova Paktı

Askerî alanda da Varşova Paktı kuruldu. Varşova Paktı Soğuk Savaş Döne-
mi’nde öne çıkan uluslararası güvenlik örgütlerinden biridir. NATO’yu var-
lığına tehdit olarak gören SSCB öncülüğünde; Arnavutluk, Doğu Almanya,
Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya ve Çekoslovakya’nın katılımıyla
kuruldu (14 Mayıs 1955). Kuruluş amacı NATO’ya karşı sosyalist ülkeler
arasında dostluk ve askerî yardım sağlamaktı. Varşova Paktı, Soğuk Savaş’ın
bitmesiyle 1991’de dağıldı.

Sıra Sizde
II. Dünya Savaşı’nın sebep olduğu yıkımın Batı demokrasisin-
deki olumsuz etkilerini yorumlayınız.

6. 2. 2. Batı Bloku

II. Dünya Savaşı sonrasında SSCB’nin yayılma tehlikesi karşısında İngilte-
re Başbakanı Winston Churchill (Vinstın Çörçıl), ABD’ye bu tehdidi önle-
mek için çağrıda bulundu. İngiltere, 21 Şubat 1947’de ABD’ye Türkiye ve
Yunanistan’la ilgili uyarı niteliğinde iki nota verdi. Bu notalarda Türkiye ve
Görsel 6.7: Soğuk Savaş Dönemi liderleri Yunanistan’ın Batı savunması için önemi vurgulandı. Bu sebeple bu ülkelere
(Churchill, Truman, Stalin)

Pakistan kurucusu (M. Ali Cinnah) vefat etti. UNESCO kuruldu.
1948 1948

182 11 Ekim