Page 4 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 7.Ünite

TOPLUMSAL DEVRİM ÇAĞINDA DÜNYA VE TÜRKİYE

7. 1. 1960 SONRASI DÜNYADAKİ GELİŞMELER

Görsel 7.1: ABD Başkanı Kennedy ve SSCB lideri Kruşçev

Araştır Öğren Paylaş

1. İki bloklu bir dünyada “Bağlantısızlık” kavramı siyasi olarak ne
anlama geliyor olabilir?
2. Yumuşama politikası sizin için ne anlam ifade ediyor? Paylaşınız.

7. 1. 1. Bloklar Arası Rekabet

1945’te sona eren II. Dünya Savaşı’nın ardından dünya dengeleri yeniden
Bilgi Notu kuruldu. Dünya kamuoyu; dünya barışının sağlanmasını Almanya, İtalya ve
Japonya’nın oluşturduğu Mihver Devletlerin yenilgiye uğratılmasına bağla-
Bağlantısızlar Bloku: 1955 Ban- mıştı. Fakat galip devletlerden İngiltere ve Fransa’nın savaştan yıpranarak
dung Konferansı ile başlayan, çıkması ve bunun yanı sıra SSCB’nin Doğu Avrupa’yı kontrolü altına alması
uluslararası ilişkilerde Batı Bloku dengelerin yeniden kurulmasını gerektirdi. SSCB’nin büyük bir askerî güce
ve Doğu Bloku dışında kalan dev- erişmesi ve yayılmacı istekleri ise ancak ABD tarafından dengelenebildi.
letler grubuna verilen isim. Bu
blok “Üçüncü Dünya” olarak ad- Böylece Soğuk Savaş süreci başlamış oldu. Soğuk Savaş, II. Dünya Sava-
landırıldı. şı’nın sona ermesinden sonra ABD ve SSCB’nin siyasi gücü etrafında kü-
melenen devletlerin oluşturduğu, çok kutuplu dünyadaki güç mücadelesiydi
(Görsel 7.1).

Çok kutuplu dünyanın oluşumu Doğu ve Batı Bloklarının ortaya çıkmasıyla
gerçekleşti. Doğu ve Batı Blokları; ABD ve SSCB öncülüğünde askerî, siyasi
ve ekonomik alanlarda teşkilatlanarak ülkeler arasındaki ayrışmayı keskin-
leştirdi. Bloklaşmalar ülkeler arasında gerilimli bir süreci başlattı. Bunun en
somut örneklerinden biri de ABD ve SSCB arasındaki gerilimin çatışmaya
dönüştüğü Kore Savaşı’dır.

Bu süreçte diğer dünya devletleri siyasi durumlarına göre ya ABD ya da
SSCB yanında yer almak mecburiyetinde kaldı. Bunun yanında dünyanın
herhangi bir bölgesinde meydana gelen politik gerilimin bir süre sonra ABD
ve SSCB rekabetine dönüştüğü görüldü. 1950’li yıllarda bu gerilim zirveye
ulaştı. Fakat 1955’te yapılan Bandung Konferansı ile “Üçüncü Dünya Dev-
letleri” olarak isimlendirilen Asya, Afrika ve Latin Amerika Devletleri tara-
fından Bağlantısızlar Bloku’nun oluşturulması, dünya siyaset dengesindeki
Görsel 7.2: Bağlantısızlar Bloku gerilimin etkisini azaltacak bir süreci başlatmış oldu (Görsel 7.2).

Celal Bayar cumhurbaşkanı seçildi. Mısır’da Hür Subaylar Darbesi oldu.

1950 1952
198