Page 7 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 7.Ünite

7. Ünite

Düşün ve Tartış

Kudüs şehrinin Arap-İsrail çatışmasındaki önemini tartışınız.
Yom Kippur Savaşı

1973’te meydana gelen ve Yom Kippur Savaşı olarak adlandırılan Arap-İsrail
Savaşı, 1967 savaşının bir devamı niteliğindeydi. 1967 Arap-İsrail Savaşı’nda
ağır yenilgiye uğrayan Mısır, Suriye ve Ürdün kaybettikleri toprakları geri al-
mak için yeniden savaş hazırlıklarına başladı. 1970-1973 yılları arasında İsra-
il ve Mısır sınırında yaşanan bölgesel çatışmalar sonunda topyekûn bir savaşa
dönüştü. Bu savaşta Mısır öncülüğünde Arap devletlerinin oluşturduğu askerî
ittifak, İsrail’e sürpriz bir saldırı başlattı. Savaşın ilk anlarında Mısır ve Suri-
ye, İsrail karşısında ilerleme sağladılar. Ama savaşın ilerleyen anlarında İsrail
toparlanarak savaşı dengeledi. Taraflar, BM Güvenlik Konseyinin çatışmayı
durdurma çağrısını dikkate alarak savaşı sonlandırdılar. 1974’te kesin ateşkes
sağlandı. İsrail’in Mısır ve Suriye sınırına BM Barış Gücü askerlerinin yer-
leştirilmesi kabul edildi.

1973 Arap-İsrail savaşı sonunda Arap ülkeleri, İsrail’i destekleyen Batı ülke-
lerine karşı petrol fiyatlarını bir siyasi güç olarak kullanma kararı aldı. Arap
ülkelerinin üretimi azaltmasıyla 1970’te varili 1,80 dolar olan ham petrol fi-
yatı 1973’te 34 dolara kadar yükseldi. Böylece küresel ölçekte bir petrol krizi
ortaya çıktı. Petrol krizinin başlangıcında endişelenen Batı ülkeleri, yükselen
petrol fiyatlarını sanayi ve teknoloji ürünlerine yansıtarak kısa sürede bu eko-
nomik durumu dengelediler. Böylece Arap ülkelerinin Batı’ya karşı yaptığı
petrol fiyatlarını yükseltme girişimi, istenilen amaca ulaşamadı.

Camp David (Kemp Deyvid) Antlaşmaları

1948’de İsrail’in kurulmasının ardından başlayan Arap-İsrail savaşları,
1978’de İsrail ve Mısır arasında imzalanan Camp David Antlaşması ile yeni
bir sürece girdi. Mısır’ın yeni devlet başkanı Enver Sedat, SSCB ile iş birli-
ğinden vazgeçip ABD’ye yaklaşma kararı aldı. Bunun üzerine ABD, Mısır ile
İsrail arasında barış sağlanması için arabuluculuk yaptı. Yapılan görüşmeler
sonucunda ABD, İsrail ve Mısır arasında 17 Eylül 1978’de Camp David Ant-
laşmaları imzalandı (Görsel 7.4).

Görsel 7.4: Mısır Devlet Başkanı E. Sedat,
ABD Başkanı J. Carter ve İsrail Başbakanı M. Begin
Camp David Antlaşması’nı imzalarken

Kıbrıs için İngiltere tarafından Zürih Antlaşması’yla Kıbrıs’ın
Mac Millan Planı açıklandı. bağımsız olması resmîleşti.

1958 1959
201